گیاه بونسای، درختچه‌ای زیبا که هنر پرورش آن قدمتی 2700 ساله دارد و در لغت به معنای کاشت درخت در سینی است. در هنر پرورش بونسای نمونه‌‌های کوچک و مینیاتوری درختان پرورش داده‌می‌‌شود. پرورش و نگهداری بونسای نیاز به رعایت اصول ویژه‌‌ای دارد و در‌صورتی که به‌درستی از گیاه مراقبت نشود، ممکن است مشکلاتی مانند ریزش برگ بونسای یا زرد شدن برگها و آسیب به تنه گیاه به وجود آید.
علت ریزش برگ بونسای جنسینگ چیست؟
یکی از مشکلات و بیماریهای رایج در نگهداری گیاه بونسای، ریزش برگ بونسای است. ریزش برگ این گیاه دلایل متفاوتی میتواند داشته باشد و باید به نوع بونسایی که دارید توجه کرد. برای مثال بونسای افرا به دلیل اینکه گیاهی خزان شونده است در فصل زمستان، برگ‌‌های گیاه به‌صورت طبیعی ریزش پیدا می‌کند.
همچنین مطالعه نمایید: انواع بونسای آپارتمانی و مناسب برای کاشت در گلدان
میزان آب: یکی از علل اصلی ریزش برگ بونسای میتواند آبیاری کم و خشک شدن کامل خاک گیاه باشد. گلدان بونسای کوچک و کم‌عمق است و به دلیل عمق کم گلدان، توجه به زمان آبیاری بسیار مهم بوده زیرا احتمال خشک شدن کامل خاک زیاد است. زادگاه اصلی گیاه بونسای مناطق مرطوب هست و باید خاک گیاه همیشه رطوبت کمی داشته باشد. برای درمان این مشکل، به جای آبیاری مستقیم می‌توانید ظرفی بزرگ‌تر از گلدان را آب کنید و گلدان را درون آن بگذارید تا با جذب آب از کف گلدان، ریشه‌‌های گیاه هر مقدار آبی که لازم دارند را دریافت کنند؛ بعد از حدود یک ساعت گلدان را از ظرف آب خارج کنید تا ریشه دچار خفگی نشوند.
تغییر مکان گلدان: یکی دیگر از دلایل ریزش برگ بونسای یا زرد شدن برگ آن، شوک محیطی مانند جابه‌‌جایی یا تغییرات دمایی شدید است. بونسای جنسینگ از خانواده فیکوس‌‌ها بوده و مانند خانواده خود تحمل تغییرات شدید شرایط را ندارد و باید همه خواسته‌‌هایش به صورت دقیق رعایت شود.
تغییر گلدان: در ابتدای بهار یا اواخر زمستان باید گلدان بونسای تعویض شود. ریزش برگ به مقدار کم با تغییر گلدان طبیعی است. در تعویض گلدان، ریشه‌‌های گیاه مقداری هرس شود و مناسب‌‌تر است که از خاک جدید مغذی استفاده کنید.
کمبود نور: گیاه بونسای جنسینگ، گیاهی آپارتمانی است اما به این معنی نیست که نیاز به نور ندارد. درصورتی‌که نور محیط برای گیاه کم باشد، میتواند سبب زرد شدن برگها و ریزش برگ بونسای شود. برای درمان این مشکل، گیاه را در جایی با نور بیشتر که به صورت غیرمستقیم است قرار دهید و هرگز بونسای‌‌های آپارتمانی را در برابر نور مستقیم خورشید نگذارید.
کود نامناسب: کمبود تغذیه و مواد مغذی در خاک، میتواند سبب رنگ‌پریدگی برگها شود. برای درمان این مشکل بهتر است کود مناسب بونسای را تهیه کنید و به طور منظم 15 یا 20 روز یکبار به گیاه کود دهید. گیاه بونسای همانند سایر گیاهان نیاز به مواد معدنی دارند و به دلیل کوچک بودن گلدان آن، خاک زیادی اطراف ریشه نیست و نیازمند کود دهی منظم و به‌اندازه در فصل رشد خود هستند.
کمبود آهن: علت زرد شدن فاصله بین رگه‌‌های برگ گیاه، کمبود آهن گیاه است که در صورت عدم رسیدن آهن به گیاه، ریزش برگ بونسای رخ میدهد. برای درمان این مشکل می‌توانید از کودهای کامل گیاهان زینتی به صورت 15 روز یکبار در فصل رشد استفاده کنید تا تمام مواد معدنی موردنیاز به گیاه برسد.
همچنین بخوانید: تغذیه و تقویت گیاهان آپارتمانی
علت سیاه شدن برگ بونسای چیست؟
قهوه‌‌ای‌شدن یا سیاه‌شدن برگ بونسای یکی دیگر از مشکلات و بیماریهای گیاه به‌حساب میاید که به چند دلیل ممکن است رخ دهد. هوای خیلی‌سرد، کمبود رطوبت و تابش مستقیم نور خورشید میتواند سبب قهوه‌‌ای یا سیاه‌شدن برگها شود.
نور خورشید: تابش مستقیم نور خورشید یا کمبود رطوبت محیط، نوک برگ‌‌های گیاه بونسای جنسینگ را می‌سوزاند و سیاه می‌شود. در صورتی که علت سیاه شدن برگ، نور خورشید باشد معمولاً ریزش برگ بونسای اتفاق نمی‌افتد و برای درمان بهتر است برگ‌‌های آسیبدیده جدا شده و گیاه به محیطی با نور غیرمستقیم و رطوبت بالاتر منتقل شود.
بیماری قارچی: این نوع بیماری میتواند سبب بروز لکه‌‌های سیاه‌روی برگ بونسای شود و بعد از آن، برگها زرد شده و دچار ریزش برگ می‌‌شوند. برای درمان این مشکل در اولین گام باید برگ‌‌های آلوده را جدا کنید و بعد از حذف برگ‌‌های قارچی، از قارچ‌‌کش‌‌های استاندارد استفاده کنید.
کمبود پتاسیم و منیزیم: قهوه‌‌ای شدن برگ‌‌های بونسای میتواند به دلیل کمبود پتاسیم و منیزیم یا کمبود رطوبت رخ دهد. برای جبران کمبود مواد مغذی می‌توانید از کودهایی مانند NPK که دارای میزان بالایی منیزیم و پتاسیم هستند استفاده کنید.
همچنین بخوانید: نیازها و شرایط محیطی گیاهان خانگی
آشنایی با مشکلات و بیماریهای تنه بونسای
درصورتی‌که به تغییرات برگ‌‌های بونسای توجه نکنید، در گام بعد بیماری به سراغ تنه گیاه می‌رود. پوسیدگی تنه بونسای، چروک شدن یا پوک شدن تنه به دلایل آبیاری بیش‌از حد، سنگین بودن خاک و ماندن آب در گلدان رخ میدهد. غبارپاشی روی تنه درخت نیز سبب پوک شدن تنه آن می‌شود. در نظر داشته باشید که در این مرحله، درمان گیاه بسیار زمان بیشتری می‌خواهد و باید هر چه زودتر، خاک گلدان را تعویض کنید و از سلامت ریشهها مطمئن شوید.
درصورتی‌که ریشهها پوسیده باشند، ریشه‌‌های آسیبدیده را جدا کرده و گیاه را مجدد در خاک مناسب قرار دهید. با آبیاری درست و طبق برنامه می‌توانید گیاه را به زندگی برگردانید و برای رشد سریع‌‌تر ریشهها، از کودهای ریشه‌‌زایی استفاده کنید.
نگهداری و مراقبت گیاه به‌طور صحیح میتواند به بونسای عمری طولانی ببخشد. در این مقاله به‌صورت اختصاصی مشکلاتی که از روی برگ‌‌های گیاه بونسای رخ میدهد، توضیح داده شد. به یاد داشته باشید برای درمان ریزش برگ بونسای یا زرد شدن و سیاه شدن برگها باید صبور باشید و دوره درمان گیاه راه کامل کنید.