انواع آفات گیاهان زراعی و باغی
یکی از مشکلات هر کشاورز، باغ‌دار و حتی کسی‌که دارای باغچه است، انواع آفاتی است که سلامت گیاهانش را تهدید می‌کند. با توجه به اهمیت این موضوع و تاثیر مخرب آن بر محصول مدنظر، شناخت آفات یکی از مهم‌ترین قدم‌های مبارزه با آنها به حساب می‌آید. به طور کلی هر عاملی که تعادل طبیعی گیاه را به هم بزند و در رشد و آن اختلال ایجاد کند، یک عامل مضر به حساب آمده و باید آن را در حد امکان کنترل کرد. ضرر آفات به طور کلی متوجه سود، کمیت و کیفیت محصول می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع این آفات به طور کامل آشنا شوید.
آفت
آفت عبارت است از گروهی از موجودات زنده که با حمله به قسمت‌های مختلف گیاه اعم از ریشه، ساقه، برگ، گل و میوه خسارات جبران ناپذیری را به محصول می‌زند. این حملات می‌توانند در هردوره از زندگی گیاه شامل بذر، گیاهچه، نهال، گیاه جوان و گیاه مسن رخ دهد. در این مرحله، معمولا یا گیاه از بین می‌رود و یا آنکه با کاهش کیفیت محصول، محصول بازارپسند نخواهد بود که در هردو حالت به شکست پروژه و یا حتی نابودی گلدان و باغچه‌ی شما منجر می‌شود. از کل خسارت‌های وارده به محصولات کشاورزی، حدود 30 درصد آن ناشی از آفات است. با توجه تمامی تلاش‌های صورت گرفته اما هنوز این رقم بسیار بالا بوده است؛ اما پیشرفت روزانه‌ی علم مقابله با آفات نوید عاری شدن تدریجی گیاهان از آفات را به ما می‌دهد. شایان ذکر است که شناخت آفات نه تنها در عرصه‌ی کشاورزی بلکه در دامپروری، پزشکی و بهداشت نیز از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
این مقاله در ابتدا با چهار دسته‌ی کلی آفات شما را آشنا کرده و سپس مهم‌ترین آفات را به شما معرفی خواهیم کرد. در نظر داشته باشید که می‌توانید انواع سموممورد نیاز را در قسمت فروشگاه خریداری کنید.
انواع آفات
آفات گیاهان زراعی و باغی، طیف گسترده‌ای از موجودات زنده را شامل می‌شود. آفات به طور کلی به چهار دسته‌ی پستانداران، پرندگان، نرم‌تنان و بندپایان تقسیم می‌شوند. در ادامه شما را با این 4 دسته آشنا خواهیم کرد.
پرندگان
احتمالا شما با مترسک‌های موجود در زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و حتی باغچه‌ها مواجه شده‌اید. بیشتر گیاهان و درختان میوه در معرض حمله‌ی انواع پرنده‌ها هستند. پرندگانی که در نواحی گرمسیری و خشک به صورت گروهی مهاجرت می‌کنند، عطش بیشتری برای حمله به مزرعه‌ها نسبت به پرندگان سردسیری که به صورت انفرادی پرواز می‌کنند، دارند. کلاغ‌ها و گنجشک‌ها از مهم‌ترین پرندگانی هستند که به گیاهان و درختان میوه حمله می‌کنند.
بندپایان
دو دسته‌ی مهم بندپایان که آفت گیاهان به حساب می‌آیند حشرات و کنه‌ها هستند. عمده‌ترین ویژگی‌های بندپایان شامل بدن مفصلی و بندبندی، اسکلت خارجی از جنس کیتین، تقارن دو طرفه و لوله‌ی گوارش سه قسمتی (ابتدایی، میانی و انتهایی) است. زیر شاخه‌های معروف بندپایان شامل هزارپایان، شش پایان، سه لپی‌ها و گیره‌داران است.
پستانداران
در میان آفت‌ها، خسارت پستانداران به علت تغذیه از گیاهان و درختان متنوع، مخرب‌تر و از اهمیت بیشتری برخوردار است. قدرت تولید مثل پستانداران بسیار زیاد است که در نتیجه مبارزه با آنها را بسیار دشوار کرده‌است. اکثر پستانداران دارای حملات شبانه هستند و شایان ذکر است که میزان خسارت پستانداران بزرگ جسه بیشتر از کوچک جسه است.
نرم‌تنان
خسارتی که این دسته از جانوران وارد می‌کنند، متوجه گیاهان زراعی و زینتی می‌شود. با توجه به رشد آنان در خاک‌های نیمه‌خشک و مرطوب، لازم است افرادی که در این نوع خاک‌ها اقدام به پرورش گیاه می‌کنند، حداکثر احتیاط لازم را رعایت نمایند. راب و حلزون دو نمونه از نرم‌تنانی هستند که دارای فعالیت شبانه‌اند که از برگ، جوانه و میوه‌ی گیاه تغذیه می‌کنند و زمینه‌ی هجوم سایر موجودات آفتی را نیز فراهم می‌کنند.
در ادامه به معرفی مهم‌ترین آفات گیاهان زراعی و باغی می‌پردازیم.
مگس میوه ای مدیترانه ای
مگس میوه‌ای مدیترانه ای، جزو مهم‌ترین انواع آفات است. مبدا اصلی این آفت آفریقای شمالی است. این آفت در اکثر مناطق نیمه گرمسیری جهان انتشار یافته است. این آفت تاکنون در استان‌های خراسان، یزد، اصفهان، مازندران و گیلان گزارش شده‌است. مگس میوه ای به طول حدودا 4 تا 6 میلی‌متر است. سر آن خاکستری و بر روی خرطومش یک نوار تیره، دیده می‌شود. نوع نر آن شبیه به نوع ماده است. تخم این حشرات بیضوی کشیده و کمی خمیده به رنگ سفید شیری است. این نوع مگس چندفصلی است و می‌تواند در تمامی طول سال اقدام به تخم‌ریزی نماید. می‌توان با استفاده از کارت زرد چسبنده و تله‌ی مکفیل مگس مدیترانه ای را به دام انداخت.
کرم خراط
کرم خراط، جزو حشرات بومی اروپا است و در ایران نیز در استان‌های مرکزی، اصفهان، گیلان، مازندران، خراسان، گرگان و چهارمحال و بختیاری دیده شده‌است. کرم خراط، یک آفت بسیار پلی فاژ است و از 74 نوع گونه‌ی گیاهی تغذیه می‌کنند. این نوع حشره به بسیاری از درختان میوه و درختان غیرمثمر حمله می‌کند. حشره‌ی ماده‌ی کرم خراط دارای شاخک‌های نخی شکل بوده و از نرها متمایز می‌شود. تخم این حشره در ابتدا به رنگ تقریبا زرد است که سپس به ارغوانی و درنهایت به خاکستری، تغییر رنگ می‌دهد. می‌توان با استفاده از هرس کردن، آبیاری صحیح، استفاده از تله‌های نوری و فرمونی و سم اتریمفوس متیل، رشد کرم خراط را متوقف نمود.
کنه ی دونقطه ای
کنه ی دونقطه ای یکی از مهم‌ترین آفات گیاهان گلخانه‌ای و مزارع در نقاط مختلف جهان است. این مدل کنه در اکثر نقاط ایران دیده. کنه ی دونقطه ای بسیار پلی فاژ است و به درختان مثمر، غیرمثمر و تمامی گیاهان زینتی حمله می‌کند. انتهای بدن کنه های نر دوکی شکل و رنگ آنان بر اساس فصل تغییر پیدا می‌کند که همین ویژگی، آنان را از کنه‌های ماده متمایز می‌کند. تخم آنان شفاف و عمدتا کاهی رنگ است. می‌توان با استفاده از صابون‌پتاسیم و سمومی نظیر آبامکتین، نیسورون و فنازاکوئین، این جانور را کنترل کرد؛ همچنین می‌توان با شسشوی دو هفته‌ای گیاه، در راستای پیشگیری از حمله‌ی کنه‌ی دو نقطه‌ای اقدام کرد.
زنجره ی خرما
زنجره ی خرما از مهم‌ترین آفات خرما در ایران است. زنجره ی ماده به رنگ زرد بوده که آن را از نوع نر متمایز می‌کند. در جنوب به این مدل آفت، عسلک یا آفت شیره می‌گویند. این آفت در اولیل فروردین ظاهر شده و بر روی برگ‌ها و خوشه‌های خرما قابل تشخیص است. 80 درصد این آفت به صورت تخم، و مابقی آن به صورت بالغ است. درجه‌ی خسارت زنجره‌ی خرما را از روی شماره تخم‌های زنجره ی واقع بر روی هربرگچه می‌توان تشخیص داد. درختان مبتلا به این آفت، به مرور خشک گشته ومیوه‌های مورد حمله واقع شده به مرور چروک خورده و کم‌شهد و لاغر می‌شوند.
تریپس گندم
تریپس گندم یکی از آفات مکنده‌ی گندم است که در بسیاری از باغ‌ها، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به محصولات وارد کرده است. رنگ این حشرات قرمز بوده و به طور واضحی به صورت دانه‌های قرمز بر روی گندم قابل مشاهده است. علاوه بر گندم، تریپس گندم به جو و چاودار نیز حمله می‌کند. علائم خسارت به صورت پیچیدگی و ایجاد لکه‌های نقره‌ای بر روی برگ قابل تشخیص است. شخم عمیق، حدودا 90 درصد میزان تریپس گندم را کاهش می‌دهد همچنین ظهور این حشرات مصادف است با برنامه‌ی مبارزه با سن گندم، پس سم‌پاشی مزارع علیه شن بر کنترل تریپس گندم تاثیرگذار است.
پروانه ی کله مرده
ماده‌های پروانه ی کله مرده، تخم خود را بر روی بوته‌ی سیب‌زمینی و سایر گیاهان خانواده‌ی سولاناسه قرار می‌دهند. پروانه‌ها به طور عمده از نکتار و شیره‌ی گیاهان تغذیه می‌کنند. پروانه ی کله مرده قابلیت مهاجرت کردن را دارد و در هربهار ممکن است محل زمستانی خود را به قصد جای دیگری ترک کند. سه روش مکانیکی، بیولوژیکی و شیمیایی برای مبارزه با این حشره وجود دارد اما معمولا به علت عدم به صرفه بودن روش شیمیایی، این روش توصیه نمی‌شود البته درصورت نابود نشدن این آفت توسط سایر روش‌های دیگر، می‌توانید از سموم فسفردار برای نابودی آن استفاده کنید.
آفت سپردار واوی مرکبات
در کشور ما، این مدل آفت برروی برخی از درختان مرکبات و جنگلی دیده می‌شود. آفت سپردار واوی مرکبات، برگ، میوه و شاخه‌های درختان را مورد حمله قرار داده و پس از خشکاندن آنها، علاوه برنابودی میوه، منظره‌ای زشت را ایجاد می‌کند. قابل ذکر است که این آفت، زمستان را به صورت تخم گذرانده و از بهار شروع به حمله می‌کند. می‌توان با سم‌پاشی درختان توسط یکی از سم‌های فسفردار در فصل بهار، آفت سپردار واوی مرکبات را کنترل کرد.
علاوه بر آفات ذکر شده، تعداد بسیارزیادی آفت وجود دارد، برخی از آنان عبارتند از: شته‌ی سبز سیب، پسیل‌ها، زنجیرک‌ها، سخت بالپوشان، بالپولکی‌ها، زنبورها، دوبالان، سرخرطومی‌ها و آفات مو.
در مقاله‌ای که مطالعه کردید با تعریف آفت، با انواع کلی آنها و مهم‌ترین آفت‌های موجود آشنا شدید. با توجه به اهمیت اقتصادی و کیفیتی این موضوع، آشنایی و کنترل، یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که هر کشاورز، باغبان و علاقه‌مند به این حوزه باید انجام بدهد. بهره‌گیری از انواع روش‌های کنترل کردن آفت اعم از شیمیایی و مکانیکی، بسته به نوع آفت، سن آفت و فصل رشد آن دارد که بسته به شرایط استفاده از هرکدام، کمک به سزایی را به شما خواهد کرد. کشور ما سرشار از منابع و زمین‌های زراعی مناسب جهت کاشت و برداشت و صادرات محصولات است، جلوگیری از آفات یک قدم مناسب جهت بهبود کیفی محصولات به شمار می‌رود.
برای خرید محصولات مورد نیاز می‌توانید اینجا کلیک کنید و انواع سموم موجود در فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران را ببینید.