راه حل انواع بیماری های رایج در گیاهان

بیماری گیاهان به دو نوع غیر زیستی و زیستی تقسیم می‌شوند. بیماری‌های غیرزیستی شامل انواع بیماری‌های غیرعفونی یا  آبیوتیک (abiotic) هستند و بیماری‌های زیستی شامل انواع بیماری‎های عفونی یا بیوتیک (biotic) در گیاهان نیز هستند. مراقبت و رسیدگی سریع و مناسب به هریک از این نوع بیماری­ها، از اهمیت بسیاری برخودار هستند، در ادامه این مقاله با انواع بیماری­های رایج در گیاهان و همچنین راه حل­هایی برای درمان آن‌ها آشنا خواهید شد.

قبل از صحبت و بررسی راه حل‌های درمان این بیماری­ها، باید به صورت دقیق­تر با انواع بیماری‌های رایج در گیاهان آشنا شده و آن‌ها را بررسی ‌کنیم. بیماری­های غیرزیستی مانند تنش آبی، تنش دمایی، آسیب­های ناشی از وزش باد و یا کمبود مواد غذایی هستند. این نوع بیماری­ها منشا بیرونی دارند و موجود زنده­ای در به وجود آمدن آن دخیل نیست. اما نوع دوم بیماری­ها، بیماری زیستی یا بیوتیک هستند مانند قارچ­ها، باکتری‌ها، ویروس­ها و یا نماتودها. این نوع بیماری معمولا سرمنشا درونی دارد و موجودات زنده در به پیدایش آن دخیل است.

‌‌اگرچه ممکن است گیاهان تحت تاثیر انواع مختلف بیماری­ها قرار گیرند، اما باید به سرعت اقدام به درمان بیماری­ها کنید. در ادامه به معرفی مهمترین نوع این بیماری­ها و راه‌حل­های درمان آن‌ها می‌پردازیم:

انواع بیماری­های عفونی

• پوسیدگی ریشه

عوامل به وجود آمدن این بیماری، معمولا در خاک زندگی می­کنند و رطوبت را دوست دارند. این عوامل در آبیاری زیاد فعال شده و به ریشه گیاه حمله می­کند. بنابرین بهترین راه پیشگیری از این عارضه، کنترل و تنظیم آبیاری است. همچنین وجود زهکش مناسب در خاک و پرهیز از کاشت عمیق گیاه، از دیگر راه‌حل­های درمان این بیماری به روش غیرشیمیایی است. اگر با راه‌حل­هایی که عنوان شد، بیماری درمان نشد می­توانید از راه‌حل شیمیایی استفاده کنید. برای استفاده از این راه‌حل می­توانید از قارچ‌کش­هایی نظیر ((رورال تی اس)) استفاده کنید. البته بهتر است برای اثرگذاری بیشتر از مشاوران این حوزه کمک بگیرید.

• لکه برگ

لکه برگ ناشی از باکتری

لکه برگ گیاهان معمولا توسط قارچ­ها و باکتری­ها به وجود می­آیند. لکه برگ به صورت­های مختلف روی برگ گیاه ظاهر می­شود که اغلب به رنگ زرد یا قهوه‌ای خودنمایی می­کند. لکه برگ ناشی از باکتری­ها معمولا اطراف لکه، هاله زرد رنگ ایجاد می­کند. در این حالت لکه حالت آبدار و قهوه‌ای دارد.

درمان

با حذف کنه و برگ­های آلوده و همچنین عدم آبپاشی روی برگ­ها می­توان از گسترش لکه برگی پیشگیری کرد. در پایان می­توانید با سمپاشی با سموم مناسب مثل ((مانکوزب)) این بیماری را درمان کنید.

• سفیدک­های پودری

بر اثر این بیماری سطح برگ و حتی سایر اندام­های هوایی گیاه از یک پوشش پودری سفید رنگ پوشیده می­شود. گروهی از قارچ­ها عامل به وجود آورنده این بیماری هستند. از دیگر نشانه­های این بیماری می‌توان به زردی و خشکیدگی برگ­ها، کندی رشد، ضعف گیاه و نیز بدشکلی در جوانه­های انتهایی نام برد. برای جلوگیری از گسترش این بیماری گیاه را در محیط پرنورتر قرار دهید.

درمان:

با حذف برگ­های آلوده، عدم آبپاشی روی گیاه، عدم کاشت انبوه و حذف بقایای گیاهی از درون خاک می‌توان از این عارضه جلوگیری کرد. سمپاشی با قارچ کش­هایی مثل ((بنومیل)) و ((کاراتان)) زیر نظر متخصص نیز از راه­های بسیار موثر است.

درمان بیماری­های باکتری گیاهان

درمان گیاهان مبتلا به بیماری­های عفونی تاحدودی سخت است. پس بهتر است قبل از درمان از ابتلای آن­ها به این بیماری جلوگیری کنید. اساسی ترین کار برای جلوگیری از ابتلا به چنین بیماری­هایی این است که همیشه تجهیزات باغبانی را ضدعفونی کنید. به ویژه ابزارهای هرس که با بافت گیاه در ارتباط است و احتمال دارد آن را در معرض پاتوژن­های باکتریایی قرار دهد.

بیماری­های ویروسی گیاهی:

بیماری ویروسی در گیاهان شبیه به انسان­هاست، ویروس­ها برای زنده ماندن گیاه میزبان خود را آلوده می­کنند. بیشتر سلول­های گیاهی دارای دیواره سلولی محکم هستند، آن‌ها بدون نیاز به کمک در مقابل ویروس­ها غیرقابل نفوذ هستند بنابراین ویروس­ها از طریق ارگانیسم­های وکتور به آنها نفوذ می­کنند.

تشخیص بیماری­های گیاهی ناشی از ویروس معمولا دشوار هستند چون علائم آن معمولا شبیه نقص­های طبیعی است که به دلیل اثرات فیزیولوژی ممکن است ایجاد شود. خوشبختانه این نوع بیماری­ها منجر به نابودی گیاه نمی­شوند.

انواع بیماری گیاهی ویروسی

• ویروس موزاییک:

این بیماری ویروسی توسط شته­ها گسترش پیدا می‌کند، که در موارد شدیدتر موجب از بین رفتن گیاه می­شود. گیاهانی که تحت تاثیر این ویروس قرار می­گیرند شامل بادمجان، پیاز، خیار، کدو و کدو تنبل هستند.

• مردگی لکه ای:

این بیماری در اثر حشرات کوچک به نام تریپس ایجاد می­شوند که باعث انتشار ویروس آلوده به گیاهان سالم می­شوند. گیاه تحت تاثیر این بیماری عمدتا گوجه فرنگی­ها هستند.

• ویروس پیچیدگی برگ چغندر:

توسط برگ­های چغندری که در آب وهوای گرم رشد می­کنند ایجاد می­شود. گیاهانی مثل گوجه فرنگی، فلفل، اسفناج، لوبیا و… تحت تاثیر ابتلا به این ویروس هستند.

نحوه درمان بیماری ویروسی گیاهان

علیرغم تلاش­ باغبانان برای استفاده از روش‌های درمانی مانند قارچ‌کش‌ها در مقابل بیماری‌ها، اما بیشتر بیماری­های ویروسی قابل درمان نیستند. این بیماری‌ها مانند بیماری­های گیاهی و بیماری­های ویروسی هستند که با روش­های موثر جلوگیری می‌توان از شیوع آن‌ها جلوگیری کرد. برای جلوگیری از گسترش عفونت در محصولات زراعی از روش­های درمانی آلی ضد آفت می­توان استفاده کرد. همیشه در شرایط آب وهوایی مرطوب از انجام فعالیت­های مربوط به باغبانی خودداری کنید، فاصله گذاری فصل، تهویه مناسب در محیط رشد گیاهان از دیگر راهکارهای عملی برای جلوگیری از شیوع بیماری است.

انواع بیماری های گیاهی ناشی از آفت

اگرچه آفت­ها بیماری ضعیفی برای گیاهان هستند اما داشتن آگاهی نسبت به این نوع بیماری و راه حل‌های درمان آن امری ضروری است.

• شته‌ها(Aphids)

شته یکی از شناخته ترین آفت گیاهان است. این آفت حشرات کوچک و گلابی شکل با بدنی نرم هستند. رنگ این حشره اغلب سبز یا زرد است اما گاهی در رنگ­های صورتی، قهوه­ای، سیاه نیز دیده شده­اند. شته از نوک شاخه­ها و قسمت زیر برگ­ها و گاه از ریشه گیاه تغذیه می­کند. این آفت هنگام تغذیه به سرعت گیاه را با ماده چسبنده ای آلوده می­کند و سبب زردی و تغییر شکل برگ­ها می­شود. برخی شته­ها موجب انتقال ویروس نیز می­شوند که همانطور که پیشتر به آن اشاره شد، اکثر آن­ها غیر قابل درمان هستند.

برای مبارزه با این آفت می­توانید با فشار زیاد آب به گیاه، آفت را از جدا کنید. همچنین بسته به نوع گیاه می­توانید از اسپری­های مخصوص حشره­کش استفاده کنید. شته­ها را می­توان با دست یا دستمال آغشته به الکل از گیاه جدا کرد. همچنین استفاده از روغن چریش (Neem oil) که یک راه‌حل غیر شیمیایی است، نه تنها برای از بین بردن شته بلکه برای از بین بردن بسیاری از آفت­ها توصیه می­شود. برای راه حل آخر می­توانید آفت کش­های ((استامیپرید))، ((ایمیداکلوپرید))، ((سیفلوترین))، ((پرمترین)) را به گیاه اسپری کنید. (بهتر است در هنگام خرید این آفت کش­ها اطلاعات دقیق محصول را از فروشنده دریافت کنید)

• شپش آردآلود(Mealybugs)

شپش آردلو، حشرات سفیدرنگ و ریزی هستند که باحالت مومی شکل و پنبه‌ای روی گیاهان ظاهر می‌شوند. بعضی از آن­ها رشته­های مومی دارند که از بدن این حشرات فراتر رفته و کل گیاه را می‌پوشاند. این آفت بیشتر در قسمت زیرین برگ و محل اتصال برگ به ساقه دیده می­شود. شپش آردلو شیره گیاه را می­مکد و باعث توقف رشد، ریزش برگ و گاهی مرگ گیاه نیز می‌شود.

اولین راه مقابله با شپش آردآلود از بین بردن لکه­های موجود در برگ گیاه است. دقت کنید که این قسمت­هارا به سرعت از گیاه جدا کنید. درصورتی که میزان آلودگی بسیار شدید باشد، شاید مجبور باشید گیاه را دور بی اندازید تا به سایر گیاهان­تان سرایت نکند. سموم قابل استفاده در مورد شته­ها را می­توانید برای این آفت هم استفاده کنید.

به قول جمله همیشگی پزشکان ((پیشگیری بهتر از درمان است)). جلوگیری از ابتلای گیاهان به تمام بیماری‌ها بسیار کم‌هزینه­تر و راحت تر از درمان آن است. پس لطفا با راهکارهای ارائه شده گیاهان را از بیماری دور کنید. اما اگر به هر دلیلی گیاه به بیماری مبتلا شد بهتر است در ابتدای کار از راهکارهای غیر شیمیایی استفاده کنید. در نظر داشته باشید برای تهیه انواع داروهای بیولوژیک موجود درفروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران، می‌توانید از اینجااقدام کنید.