سولفات آهن دیاموند
24Fe+42So4
سولفات آهن چیست ؟
سولفات آهن اهمیت زیادی در کشاورزی دارد و به دلیل وجود عنصر آهن در سبزینگی یا تولید کلروفیل - جذب انرژی خورشید - محصول دهی و تنفس گیاهان نقش دارد . یکی از نقش های اصلی عنصر آهن در گیاهان انجام سوخت و ساز می باشد . درواقع عنصر آهن یک میکروالمنت است و یکی از فراوان ترین عناصر موجود در خاک بوده و ترکیب آن با گوگرد یا سولفور منجربه بهبود PH خاک شده و فوایدی همچون کاهش میزان آهکی بودن خاک و جذب بهتر ریز مغذی ها و عناصر ضروری گیاهان را می توان نام برد . کود سولفات آهن یک کود شیمیایی بسیار پر استفاده با فرمول شیمیایی Feso4 است و به منظور تامین عنصر آهن مورد نیاز گیاه بخصوص در خاک های شور و آهکی استفاده می شود . یک نکته قابل توجه این است در خاک های شور و یا آهکی , آهن نمی تواند قابل جذب باشد و سبب کمبود این عنصر در گیاه می شود در عوض آهن را با گوگرد یا سولفور ترکیب می کنند تا PH خاک تغییر کند و اثار شوری و کربناته در خاک کاهش پیدا کند و علاوه بر آن این کود در جذب عناصر میکرو و دیگر ریز مغذی ها بسیار موثر است . آهکی بودن خاک در کاهش جذب آهن موثر است که سبب زردی برگ ها شده و به مرور گیاه دچار فقر آهن می شود که هرچه کمبود بیشتر باشد میزان کمبود آهن در گیاه نیز بیشتر است و علائمی همچون زرد شدن در ناحیه بین رگبرگ ها و کاهش کیفیت محصولات کشاورزی مشاهده می شود یکی از مواردی که در کمبود آهن نقش دارد کمبود آب است که هرچه بارش باران و آبیاری کم باشند غلظت مواد کربناته در خاک افزایش پیدا می کند و در این صورت گیاه قابل جذب عنصر آهن نمی شود .
سولفات آهن نقش بسیار مهمی در تولید محصولات دارد زیرا سبزینگی و یا تولید کلروفیل را بر عهده دارد که نتیجه آن کیفیت و کمی میوه و محصولات است . اگر گیاه و درخت به علت وجود آهک در خاک دچار کلروز شده باشد با توجه به میزان آهکی شدن باید از کود سولفات آهن استفاده کرد . می توان در طول فصل برای دو یا چندین بار از محلول پاشی سولفات آهن استفاده کرد و برای درختان میوه که دارای شکوفه های حساس هستند بهتر است اولین محلول پاشی یک ماه بعد از شکوفه زنی انجام شود .
مشخصات کلی سولفات آهن چیست ؟
سولفات آهن را با نام دیگری به نام زاج سبز نیر می نامند . این محصول ترکیبی است که با توجه به میزان Ph می تواند به صورت کریستال های آبی یا سبز رنگ ظاهر شود . نوعی دیگر از سولفات آهن کشاورزی زرد رنگ تا قهوه ای است که هر دو قابل حل در آب هستند.استفاده از این کود سبب از بین رفتن زردی برگ و در نتیجه افزایش کلروفیل گیاه را به دنبال دارد . مصرف این کود در فرایند فتوسنتز و همچنین در افزایش روند گلدهی و باردهی گیاه بسیار نقش موثری دارد . از کود سولفات آهن در زمین های کشاورزی و باغات مورد مصرف قرار می گیرد . یک نکته بسیار مهم که در زمان مصرف کود سولفات آهن باید مورد توجه قرار بگیرد این است که این محصول سبب تولید گاز سمی در زمان حریق دارد و در زمان استفاده از آن باید اختیاط لازم را داشت .قابل ذکر است که از کود سولفات آهن برای خزه و شبدر موجود در چمن را به سرعت کنترل می کند .
نقش آهن در گیاهان چیست ؟
عنصر آهن یکی از عناصر میکرویی است که دسترسی گیاه به آن امری ضروری بوده زیرا نقش های حیاتی و حساس گیاه را بر عهده داشته و متابولیسم آنزیم ها و فعال کردن برخی از آنها نقش دارد . کمبود آهن در گیاه آسیب های زیادی را وارد می کند . آهن نقش موثری در تشکیل کلروفیل - سبزینگی و فتوسنتز گیاه دارد همچنین در انتقال عناصر در سیستم گردش مواد در گیاهان و در تشکیل پروتئین ها ضروری است .
عوامل موثر کمبود آهن در درختان :
1 - میزان عناصر مختلف در خاک بر جذب یکدیگر اثر گذار هستند پس عدم تعادل مقدار عناصر موجود در خاک بر روی جذب آهن توسط گیاه اثر گذار است ( به طور مثال وجود میزان زیاد فسفر در خاک سبب کاهش جذب آهن می شود ).
2 - اسیدی بودن خاک ها و بالا بودن Ph خاک موجب کمبود آهن در درختان می شود .
3 - آبیاری زیاد موجب کمبود آهن می شود .
4 - تهویه و دمای خاک نیز بر جذب آهن توسط گیاه موثر است .
5 - میزان زیاد بی کربنات در خاک منجر به کاهش آهن می شود
6 - فرم و جنس خاک نیز می تواند موثر باشد مثلا در خاک های آهکی امکان دارد میزان زیادی آهن وجود داشته باشد ولی به فرم غیر قابل جذب باشند .
7 - در هنگام کم بودن هموس خاک میزان درصد آهن در خاک هم کم است .
علائم کمبود آهن در گیاهان چگونه است ؟
یکی از اصلی ترین علائم و نشانه های کمبود آهن در درختان و سایر گیاهان کلروز یا زردی برگ هاست . عنصر آهن یک عنصر کم تحرک است و نشانه های کمبود آن ابتدا در برگ های جوان دیده می شود و در صورت تشدید شدن کمبود آن امکان دارد کل گیاه را درگیر کرده و برگ ها به رنگ زرد و با حتی سفید شود . در این هنگام که گیاه به میزان زیادی کمبود این عنصردارد سلول های حاشیه برگ ها می میرند - رگ برگ ها سبز و در بین رگ برگ ها زردی را می توان مشاهده کرد و لبه برگ ها قهوه ای رنگ می شود . گاهی اوقات در مواقع مواجه شدن گیاه با کمبود آهن امکان دارد یک شاخه علائم را نشان دهد و شاخه دیگری کمبود را نشان ندهد .
از چه راه هایی می توان کمبود آهن را درمان کرد ؟
1 - مصرف کود های آلی
2 - تنظیم Ph خاک
3 - کمک از کود های شیمیایی همچون آهن و یا کود های حاوی آهن
4 - زراعت اصولی و صحیح
5 - استفاده از خاک هایی که منبع آهن را بیشتر در خود نگهداری می کنند
6 - کنترل آبیاری و رطوبت خاک
7 - چک کردن و کنترل دمای خاک
