کشت هیدروپونیک در شرایط جغرافیایی ایران

کشت هیدروپونیک یکی از اصلی‌ترین مشکلات صنعت کشاورزی را برطرف کرده است. یکی از مشکلاتی که همواره در صنعت کشاورزی وجود داشته این بوده که کاشت گیاهان و محصولات، محدود به مناطق جغرافیایی خاص و با شرایط جغرافیایی و خاک مطلوب بوده است. در واقع کاشت هر گیاه به منطقه‌ای خاص تعلق داشته و امکان کاشت گیاهان در مناطقی که دارای آب‌وهوا و خاک نامناسب هستند وجود ندارد. اما حالا با کشت هیدروپونیک این مشکل برطرف شده و در واقع این نوع کشت را، انقلابی در صنعت کشاورزی لقب داده‌اند که باعث تغییر و تحولات بسیاری در این صنعت شده است.

همچنین برای اطلاعات و آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله‌ی “کشت هیدروپونیک چیست؟” را مطالعه کنید.

کشت هیدروپونیک چیست؟

کشت هیدروپونیک در واقع نوعی کشت گلخانه‌ای است که در آن از خاک استفاده نمی‌شود بلکه ریشه گیاه را در آب و محلول‌های مغذی قرار می‌دهند. این نوع کشت در واقع ثابت کرده که برای کاشت گیاهان، نیازی به خاک نیست و درواقع مواد گیاهان فقط به موارد مغذی درون خاک احتیاج دارند. در این نوع کشت مواد مغذی به‌صورت مستقیم به آب اضافه شده که باعث راندمان بالا در این نوع کشت می‌شود.

برای آشنایی با دیگر انواع کشت، مقاله‌ی “معرفی انواع کشت گیاهان در سال 1401“ را مطالعه کنید.

فواید کشت هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک از فواید زیادی برخوردار است که باعث شده به یکی از محبوب‌ترین انواع کشت گلخانه‌ای تبدیل شود. در ایران به دلیل فواید بالای این نوع کشت هزاران نفر از مناطق مختلف کشور به آن مشغول هستند.

4 فایده کشت هیدروپونیک

عدم استفاده از خاک

این تغیر در نوع کشت گیاهان (از قلم انداختن خاک) ابی در صنعت کشاورزی بوده که به کشاورزان این امکان را می‌دهد که در هر نقطه از جهان با هر شرایط جغرافیایی و اقلیمی و در هر زمانی از سال که می‌خواهند، به کشت گیاه و محصولات خود بپردازند.

1. رشد در هرکجا

بله این را هم در نظر بگیرید که آب‌وهوا، فصول و مناطق رشد در نقاط جغرافیایی مختلف با هم فرق دارند و همواره در حال تغییر هستند. همین باعث شده تا امکان کشت گیاهان در هر منطقه‌ای و در هر زمانی وجود نداشته باشد. اما با این نوع کشت این مشکل نیز برطرف شده است.

2. بازدهی بالاتر

گیاهان در سیستم‌های کشت هیدروپونیک به‌خوبی تحت نظارت و کنترل بوده، همین دلیل باعث شده که گیاهان از کیفیت بالایی برخور باشند. ازآنجایی‌که ریشه‌های گیاهان در تمام مواد مغذی موردنیاز خود غوطه‌ور هستند گیاهان بهتر در این نوع سیستم رشد کرده و زمان و انرژی کمتری را صرف رشد ریشه‌های گسترده برای جستجوی غذا کنند.

نرخ رشد در کشت هیدروپونیک بر اساس نوع سیستم و کیفیت مراقبت متفاوت است، اما گیاهان در این نوع کشت می‌توانند تا 25 درصد سریع‌تر از همان گیاهانی که در خاک رشد می‌کنند بالغ شوند و بازدهی کشت را افزایش می‌دهند.

3. منابع کمتر

شاید باورتان نشود اما در کشت هیدروپونیک که کاملاً بر اساس آب است، آب کمتری نسبت به کشت‌های خاکی مصرف می‌شود. سیستم‌های کشت هیدروپونیک در واقع میزان آب کمتری نسبت به سیستم‌های سنتی مبتنی بر خاک مصرف می‌کنند. این به این دلیل است که سیستم‌های هیدروپونیک در معرض نرخ‌های یکسانی از تبخیر نیستند؛ بعلاوه، آب مورداستفاده در سیستم هیدروپونیک را می‌توان فیلتر و دوباره با مواد مغذی پر کرد و به گیاهان بازگرداند تا آب به‌جای هدررفتن دائماً بازیافت شود!

مقاله‌ی پیشنهادی برای مطالعه‌ی بیشتر: معرفی گلخانه‌های هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک در ایران

باتوجه‌به این که در کشت هیدروپونیک، دو مورد خاک و اقلیم تأثیرگذار نیستند، در نتیجه امکان کاشت گیاهان با این شیوه در تمامی نقاط کشور ایران وجود دارد. امروزه در ایران ده‌ها گلخانه کشت هیدروپونیک در استان‌های مختلف، برای تولید محصولات کشاورزی راه‌اندازی شده است که می‌توان به استان‌هایی همچون مرکزی، یزد، لرستان، همدان، البرز و اصفهان اشاره نمود. باتوجه‌به کاهش بارندگی و نرخ بارش طی سال‌های اخیر و تأثیر منفی آن بر صنعت کشاورزی، قطعاً روش هیدروپونیک یکی از بهترین راهکارها برای کنترل میزان آب مصرفی صنعت کشاورزی و درنتیجه کاهش هزینه‌های آن است.

چه گل و گیاهانی را می‌توان با کشت هیدروپونیک پرورش داد؟

گیاهان مختلفی را می‌توان با روش هیدروپونیک پرورش داد ولی بعضی از گیاهان از موفقیت بیشتری در این نوع کشت نسبت به بقیه برخوردارند. این را هم بدانیم که برخی از انواع محصولات کشاورزی با بذر معمولی قابلیت کشت ندارند و در واقع با اصلاح بذری، قابلیت کشت در سیستم هیدروپونیک را نیز خواهند داشت.
به‌طورکلی کشت هیدروپونیک برای گیاهان و محصولات مقاوم مثل گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی، خیار، انواع فلفل، هندوانه، طالبی، گیاهان برگی مثل کاهو، اسفناج، کرفس، انواع سبزیجات گیاهان با خواص دارویی و گیاهانی که رشد سریعی دارند، مناسب است.

می‌توانید انواع بذر و بذر انواع سبزیجات مورد نیاز خود را از فروشگاه بهاران تهیه کنید.

هزینه یک سیستم گلخانه‌ای هیدروپونیک چقدر است؟

به‌صورت کلی هزینه تقریبی برای یک سیستم گلخانه‌ای کشت هیدروپونیک، باتوجه‌به انتخاب نوع روش کشت، مساحت زیر کشت، نوع و کیفیت سازه‌ها، تعداد و ظرفیت تجهیزات و ادوات، نوع محصولات، شرایط حاکم بر اقلیم جغرافیایی منطقه و هوش و ذهنیت پرورش‌دهنده گیاه متغیر است. برای راه‌اندازی سیستم گلخانه‌ای هیدروپونیک در ابتدا نیاز به زمینی با مساحت حداقل 5 هزار متری است که بتوان از آن گلخانه‌ای با سه هزار متر مساحت داشت.

در واقع هزینه ساخت سیستم گلخانه‌ای هیدروپونیک وابسته به عوامل مختلفی مانند سیستم گرمایشی و سرمایشی، انشعابات، سیستم برق‌رسانی، جنس پوشش گلخانه، فونداسیون، نوع سازه‌ها، دیوارکشی‌ها و سیستم آبیاری است.  هزینه بذرها در سیستم کشت هیدروپونیک از کشت سنتی بیشتر است به این دلیل که تمامی این بذرها اصلاح‌شده و وارداتی هستند. برای مثال بذر توت‌فرنگی برای سیستم کشت هیدروپونیک بین 1000 تا 1500 تومان قیمت‌گذاری شده و یا کوکوپیت که یکی از بسترهای سیستم کشت هیدروپونیک است نیز، ازجمله پیش‌نیازهای وارداتی می‌باشد.

همچنین در نظر داشته باشید برای خرید انواع تجهیزات و ادوات گلخانه‌ای می‌توانید از فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران اقدام کنید.

در این مطلب سعی کردیم تا با کشت هیدروپونیک آشنا شویم و فواید و تأثیر آن را در کشاورزی و البته کشاورزی در ایران بپردازیم. اگر علاقه‌مند به راه‌اندازی و مدیریت یک گلخانه با استفاده از سیستم کشت هیدروپونیک هستید، پیشنهاد می‌کنیم در ابتدا روش کشت، هزینه‌ها و … را به‌دقت مورد بررسی قرار دهید و با یک برنامه درست و حساب شده کار را راه‌اندازی کنید.

با آرزوی موفقیت برای شما امیدواریم در این مقاله توانسته باشیم کمکی به شما کرده باشیم.