مبحث تقویت خاک و استفاده از کود در کشاورزی، موضوعی است که از دیرباز ذهن تمامی کشاورزان را به خود مشغول کردهاست. هرکشاورز و باغداری نیاز به دانستن نوع کودی است که باید برای زمین خود استفاده کند و این شناخت وابسته به فهمیدن نوع گیاه و خاکی است که از آن استفاده میکند. یکی از مهمترین کودهایی که در عرصهی کشاورزی از آن استفادههای گوناگونی میشود، کود پتاسیم نیترات است. در ادامه شما را با تعریف و اهمیت این کود آشنا میکنیم و چند مورد از موارد مصرف کود پتاسیم نیترات را با شما مرور خواهیم کرد. با ما همراه باشید. در نظر داشته باشید که میتوانید انواع کود پتاسیم نیترات مورد نیاز را در قسمت فروشگاه خریداری کنید.
کود پتاسیم نیترات چیست؟
کود پتاسیم نیترات از خانوادهی پتاش است؛ پتاش، مخلوطی از مواد معدنی دارای پتاسیم است که به صورت محلول در آب وجود دارد. به طور کلی استفاده از کودهای حاوی پتاسیم نیترات با فرمول شیمیایی KNO3 باعث بهبود شرایط تغذیهای گیاهان شده که همین کار باعث میشود کیفیت و کمیت گیاهان نیز افزایش یابد. کود پتاسیم نیترات، یک کود محلول در آب است که دارای حدودا 13 درصد نیترات و 46 درصد اکسید پتاسیم است، که ازت موجود در آن باعث بهبود رشد رویشی و افزایش جذب انواع عناصر شامل فسفات، پتاسیم، کلسیم و منیزیم میشود. این کود معمولا برای محصولاتی به کار میرود که به تغذیه با نیترات، منبع پتاسیم و فاقد کلرید، نیاز دارند. همانطور که گفتیم، پتاش به صورت محلول در آب است و به همین دلیل نیز تهیه و استفاده از کود پتاسیم کار آسانی است.
شایان ذکر است که کود پتاسیم نیترات با بسیاری از غلات و محصولات فیبری سازگار است. این کود را در تمامی مراحل رشد گیاه و برای اکثر درختان میوه، محصولات صیفی، نیشکر و کشتهای گلخانهای میتوان استفاده کرد. کود پتاسیم نیترات به علت حلالیت بالا و کیفیت مناسبی که دارد مزایای فراوانی مانند افزایش گلدهی و میوهدهی را دارا است. از طرفی وجود پتاسیم در این کود باعث بهبود شکل و رنگ میوه، مقدار قند میوه و کیفیت محصول میشود. از دیگر مزیتهای وجود پتاسیم در این کود، افزایش مقاومت گیاه نسبت به خشکی، شوری و آفات است که خود امتیاز ویژهای به حساب میآید. به طور کلی در دورهی زایشی، نیاز گیاه به پتاسیم و ازت به ترتیب افزایش و کاهش مییابد اما این کاهش نیاز به مصرف ازت در گیاه، نباید باعث شود که مصرف ازت در آن به صفر برسد؛ از طرفی چون کود پتاسیم نیترات حاوی ازت است و نسبت آن به پتاسیم 1 به 3 است، بهترین گزینه برای گیاه در این دوره میتواند باشد.
روش تولید و مصرف کود پتاسیم نیترات
-
تولید پتاسیم نیترات
به طور معمولا کود پتاسیم نیترات را از واکنش کلرید پتاسیم با یک منبع نیترات مانند نیترات سدیم و نیترات آمونیوم تولید میکنند. ذکر این نکته مهم است که پتاسیم نیترات تولید شده با هرکدام از فرایندها دارای خواص یکسانی است که همین امر نیز سبب محبوبیت این کود است. مادهی حاصل از این فرایند را به طور معمول به صورت یک مادهی کریستالی محلول در آب به بازار عرضه میکنند که برای استفاده با آب به صورت حل کردن به کار میروند و یا آن که با تبدیل آنها به قرصهای استوانهای شکل، از آن برای خاک استفاده میکنند.
-
مصرف پتاسیم نیترات
اگر از کود پتاسیم نیترات بر روی کشت استفاده شود، بیشتر کود در بخش شخمزده شده توزیع میشود اما اگر در زمانی استفاده شود که کمترین کشت در زمین وجود دارد، اکثر پتاسیم بر سطح خاک باقی میماند. به طور کلی زمان و مقدار مصرف کود پتاسیم نیترات به شرح زیر است.
- محلول پاشی: کود را به مقدار 2 الی 5 کیلوگرم در هزار لیتر حل کنید و سپس استفاده کنید.
- مصرف خاکی: بین 50 الی 150 کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت استفاده کنید.
- کود آبیاری و سرک: به مقدار 25 تا 50 کیلوگرم در هکتار در طی 2 تا 3 بار در فصل رشد محصولات، به کار ببرید.
پتاسیم موجود در خاک
بین 90 تا 98 درصد از پتاسیم موجود در خاک، در مواد معدنی غیرمحلول وجود دارد که در برابر تجزیهی شیمیایی مقاومت میکنند. همچنین بین 1 تا 10 درصد از منابع پتاسیم موجود در خاک، قابلیت دسترسی اندکی دارند؛ این پتاسیم به سطح ذرات لایههای رس چسبیده و میزان دسترسی گیاه به آن، به مقدار خاک رس بستگی خواهد داشت. از طرف دیگر بین 1/0 تا 2 درصد از پتاسیم موجود در خاک، قابل دسترس است؛ این پتاسیم به صورت حل شده در ترکیب خاک قرار دارد و در مبادلات بین خاک رس و مواد ارگانیک حفظ میشود. پتاسیم قابل دسترس در خاک یا توسط گیاه جذب میشود و یا توسط فرآیند آبشویی از بین میرود. فرآیند آبشویی معمولا در خاکهای شنی با بافت درشت رخ میدهد.
مزایای استفاده از کود پتاسیم نیترات
یکی از بزرگترین مزیتهایی که کود پتاسیم نیترات دارد، تأمین میزان پتاسیمی است که گیاه در هر دوره به آن نیاز دارد. همچنین با توجه به نسبت 1 به 3 نیتروژن به پتاسیم، گیاه میتواند در طول فصل رشد، از نیتروژن به صورت قابل جذب استفاده بکند. در ادامه به برخی از مهمترین مزیتهای کود پتاسیم نیترات اشاره میکنیم.
- افزایش کمیت و اندازهی میوه
- بهبود رنگ و طعم میوه
- افزایش میزان تولید و بهبود کیفیت محصول
- افزایش عمر مفید محصول
- افزایش مقاومت گیاه در مقابل خشکی، شوری، آفتها و بیماریها
- کاهش اختلالات فیزیولوژیکی
- افزایش میزان پروتئین گیاه
- افزایش ضخامت پوست
- افزایش محتوای جامد محلول
به طور کلی حلالیت زیاد پتاسیم نیترات، باعث میشود در شرایط آب و هوایی گرم، محلول غلیظتری از کودهای پتاسیم نیترات تولید شود. همچنین کشاورزان معمولا این کود را در طول فصل رشد یا در خاک و یا از طریق سیستم آبیاری استفاده میکنند.
اهمیت و کاربرد کود پتاسیم نیترات
همانطور که میدانید، دو عنصر پتاسیم و نیترات به دلیل برداشت زیاد توسط گیاه، عناصری هستند که باید در طول دورهی رشد گیاه، همواره به مقدار کافی وجود داشته باشند. پتاسیم نیترات را معمولا یا قبل از فصل رشد در خاک به کار میبرند یا آنکه در طی فصل رشد به عنوان یک مکمل غذایی استفاده میشود. ازت این کود سبب بهبود رشد رویشی شده و پتاسیم آن نیز مقاومت گیاه نسب به شرایط گوناگون را بهبود میبخشد. گاهی کود پتاسیم نیترات برای تحریک فرآیندهای فیزیولوژیکی یا غلبه بر کمبودهای مواد غذایی گیاه، به صورت یک محلول، بر روی شاخ و برگ گیاهان پاشیده میشود.
از طرفی گیاهان معمولا با کمبود پتاسیم رو به رو میشوند و کود پتاسیم نیترات میتواند این کمبود را به بهترین شکل جبران کند. از طرفی دیگر، نیتروژن به عنوان جزئی از ساختار کلروفیل و همچنین کاربردش برای سنتز اسیدهای آمینه و پروتئینها، یک عنصر حیاتی برای گیاه به حساب میآید و فقدانش سبب کاهش رشد و تغییر رنگ گیاه میشود. با وجود آن که نیتروژن در هوا وجود دارد اما تا وقتی که توسط باکتریهای خاک به صورت یک مادهی قابل جذب (نیترات و آمونیوم) برای گیاه تبدیل نشود، گیاه نمیتواند از آن بهره ببرد.
با توجه به نیازهای حیاتی که برای پتاسیم و نیترات ذکر شد، کاربرد کود پتاسیم نیترات میتواند یک انتخاب به شدت هوشمندانه و اقتصادی باشد. یکی از دلایل عمدهای که باعث میشود اکثر کشاورزان و باغداران، استفاده از این کود را ترجیح دهند آن است که تمامی نیتروژن این کود به صورت نیترات در دسترس است که باعث جذب کامل آن توسط گیاه شده و دیگر نیازی به اقدام میکروبی اضافی و ایجاد تبدیل در خاک را ندارند.
در ادامه به شرح مثالی از اثرات و کاربردهای کود پتاسیم نیترات بر روی گیاهان میپردازیم.
اثر کود پتاسیم نیترات بر گلدهی گل مریم
کود پتاسیم نیترات اثرات بسیار مثبتی بر روی انواع گلها نشان میدهد. ویژگیها برگ، میزان کلروفیل، وزن کل پیاز، قطر پیاز، تعداد پاگیاه و سوخک، همگی تحت تأثیر کود پتاسیم نیترات است. برای مثال طبق تحقیقات صورت گرفته بر روی اثرات این کود بر گل مریم، کارشناسان متوجه شدند که کود پتاسیم نیترات علاوه بر افزایش میزان پتاسیم، سبب افزایش عملکرد پیاز (تعداد سوخک) و افزایش درصد گلدهی این گل میشود.
همچنین تحقیقات نشان داده که کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار از این کود، باعث افزایش 83/2 میلیمتری قطر پیاز میشود. همچنین استفاده از همین میزان کود سبب افزایش 54/1 پاگیاه میشود. همچنین نتایج تحقیقات کارشناسان نشان داد که کود پتاسیم نیترات باعث افزایش میزان گل مریم به میزان 67/129 گرم در صورت استفاده از 150 کیلوگرم از آن خواهد شد. شاخص سطح برگ هنگامی که 100 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم نیترات استفاده شود، افزایش زیادی پیدا میکند. محققان، متوجه افزایش سطح برگ و ارتفاع در بوتههای گوجه فرنگی پس از تلقیح با باکتریهای محرک رشد در نتیجهی افزایش غلظت کلروفیل و توانایی فتوسنتز گیاه است.
سخن آخر
استفاده از کود پتاسیم نیترات به بهبود قسمتهایی از گیاه میپردازد که شاید اکثرا از آن غافل باشند. با توجه به مزایا و کاربردهایی که در این مقاله برای این کود ذکر کردیم، متوجه شدید که رساندن نیتروژن به گیاه حتی در طی مدتی که گیاه نیاز زیادی به ازت ندارد، یک امر بسیار مهم تلقی میشود. از طرف دیگر، کاربرد این کود میتواند کلسیم گیاهانی را که با کمبود پتاسیم مواجه میشوند را تأمین کند. با توجه به رقابتی که در بازار وجود دارد، تمرکز بر حل این مشکلات باعث میشود که بتوانید به موفقیت برسید.
برای خرید محصولات مورد نیاز میتوانید اینجا کلیک کنید و انواع کودهای پتاسیم نیترات موجود در فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران را ببینید.