امروزه داشتن گلخانه برای تمامی افراد مقدور است. در حقیقت برای داشتن گلخانه، لازم نیست که شما یک متخصص کشاورزی و باغبانی باشید چرا که پیشرفت‌های صورت گرفته در این حیطه باعث شده‌اند تا هر فردی بتواند حتی در خانه‌ی خود یک گلخانه را اداره کند. همانطور که می‌دانید، تعداد گلخانه‌های موجود در کشور ما بسیار زیاد است که همین نکته باعث شده تا طی چند سال اخیر اکثر نگاه‌ها به سمت شیوه‌ی اداره‌ی گلخانه‌ها و نحوه‌ی تأسیس آنها متمرکز شود.
پیش از آن که وارد این حیطه‌ها شویم، نیاز است که با برخی از اصول اولیه‌ی مرتبط با گلخانه‌ها آشنا بشویم. از طرف دیگر، نکاتی را که باید پیش از تأسیس هر گلخانه‌ای بدانید بسیار مهم و اساسی هستند و به همین دلیل نیز باید با هرکدام به شیوه‌ای اساسی آشنا شوید. کاربری گلخانه یکی از نکات مهم این حیطه است. در این مقاله با بررسی گلخانه‌ها و کاربری‌های متنوع آنها، شما را با این نکات آشنا خواهیم کرد.
در نظر داشته باشید می‌توانید انواع تجهیزات مناسب برای گلخانه را از اینجاخریداری کنید.
انواع دسته‌بندی گلخانه‌ها
گلخانه‌ها دارای دسته‌بندی‌های متنوعی هستند. در حقیقت از آن جایی که امروزه گلخانه‌ها را با شیوه‌های دسته‌بندی متفاوتی شناسایی می‌کنند، دانستن کاربری گلخانه باید به صورتی صورت گیرد که سایر دسته‌بندی‌ها را نیز در آن دخیل کرد. در این مقاله برای تسهیل فرآیند آشنا شدن شما با انواع گلخانه از لحاظ کاربری، شما را به طور مختصر با دسته‌بندی‌های متفاوت گلخانه آشنا خواهیم کرد و سپس انواع کاربری گلخانه‌ها را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
۲. طبقه‌بندی از نظر شکل
در اولین طبقه‌بندی صورت گرفته از گلخانه، آن را از نظر شکل به انواع مختلفی مانند خانه‌های اسکرین و خانه‌های سایه‌دار تقسیم می‌کنند. مهم‌ترین ساختار ها را در زیر مشاهده می‌کنید.
- تک دهانه
این نوع از گلخانه‌ها دارای طراحی ساده‌ی مستطیلی بوده و به دلیل مساحت کوچکی که دارند به کاهش مصرف انرژی کمک زیادی می‌کنند که از نظر اقتصادی به صرفه هستند.
- خانه‌های اسکرین
این گلخانه در ساختار خود به جای پلاستیک یا شیشه از لایه‌ای استفاده می‌کند که از هجوم انواع حشرات به درون محیط جلوگیری می‌کند که این نکته به افزایش عمر گیاهان کمک به سزایی خواهد کرد.
- بالا محصول
این نوع نیز دارای سقف بدون دیوار است که سقف آنها با پلاستیک یا مواد پوشاننده‌ی دیگر تشکیل شده تا از بارش باران یا تابیدن مستقیم نور خورشید بر گیاهان جلوگیری شود.
۲. تکنولوژی
نوع دیگر طبقه‌بندی مرتبط با تکنولوژی مورد استفاده در گلخانه‌ها است. در حقیقت به هر میزانی که انرژی گلخانه پیشرفته‌تر باشد، آن گلخانه نیز دارای مخارج بیشتر و البته سود بیشتری خواهد بود. در این نوع از طبقه‌بندی، گلخانه‌ها را به سه دسته‌ی کلی دارای تکنولوژی پیشرفته، متوسط یا ضعیف تقسیم می‌کنند. بهترین شیوه برای کاربرد تکنولوژی در گلخانه آن است که بتوانید کاربری گلخانه، مشاغل موجود و شکل آن را پیش از آغاز به کار تعیین نمایید.
۳. کاربری
شیوه‌ی سوم دسته‌بندی از نظر کاربری است. در حقیقت هر گلخانه‌ای با توجه به نوع کاربری خاصی که دارد دارای هزینه‌های متفاوتی خواهد بود. از طرف دیگر، شکل سازه، میزان نیروهای ثابت، شغل‌های مرتبط با گلخانه و حتی نوع تکنولوژی به کار رفته در آن نیز وابسته به کاربری آن خواهد بود. گلخانه‌ها را از نظر کاربری به 5 دسته‌ی کلی آموزشی، تجاری، تحقیقاتی، سرگرمی و ترکیبی تقسیم می‌کنند که در ادامه هر کدام را توضیح خواهیم داد.
- تجاری
این مدل از گلخانه‌ها، بخش عمده‌ی گلخانه‌هایی را تشکیل می‌دهند که در سطح شهرها و یا در حاشیه‌ی آنها تأسیس شده‌اند. گلخانه‌های تجاری با هدف کسب درآمد تأسیس می‌شوند و به همین دلیل نیز در هنگام تأسیس آنها فاکتورهای زیادی دخیل هستند. برای مثال، محل تأسیس گلخانه‌های تجاری یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر بر سود به دست آمده خواهد بود چرا که اگر گلخانه در محیطی باشد که مشتریان بیشتری را به خود جلب کند، میزان فروش نیز افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر، گلخانه‌های تجاری اقدام به کاشت و فروش انواع مختلفی از گیاهان و گل‌ها می‌کنند. ممکن است که در برخی از آنها محصولاتی پرورش داده شوند که برای فروش در فصل‌هایی تنظیم شده‌اند که زمان رشد آنها نباشد. معمولا گلخانه‌های تجاری را با هدف کسب درآمد و با کم‌ترین ریسک تأسیس می‌کنند.
- آموزشی
نوع دیگر گلخانه‌ها از نظر کاربری، گلخانه‌های آموزشی هستند. معمولا این دسته از گلخانه‌ها مالکیت شخصی ندارند و متعلق به یک مؤسسه‌ی آموزشی مانند دانشگاه‌ها هستند. همانطور که می‌دانید هر کشوری نیاز دارد که متخصصان حیطه‌ی کشاورزی و باغبانی داشته باشد؛ با توجه به این که فراگیری این حیطه‌ها باید به صورت عملی صورت گیرد، گلخانه‌های آموزشی بهترین بستر را برای آموزش آنها فراهم خواهد کرد. در حقیقت زمانی که کاربری گلخانه از نوع آموزشی باشد، دانشجویان می‌توانند تمامی مراحل کاشت و نگهداری از گیاهان را فرا بگیرند. یکی از نکات مهمی که بر تأسیس گلخانه‌ی آموزشی تأثیرگذار است، آن است که باید گلخانه در محلی قرار گیرد که فاصله‌ی نزدیکی به شهر یا محیط دانشگاه داشته باشد. همچنین گلخانه‌ی مورد نظر باید در تمامی فصل‌های سال قابل استفاده باشد تا دانشجویان بتوانند در هر ترم تحصیلی از آن بازدید نمایند.
- تحقیقاتی
گلخانه‌های تحقیقاتی از جمله گلخانه‌هایی هستند که ممکن است تعداد آنها در هر شهر بسیار کم باشد. در حقیقت به دلیل نوع کاربری این مدل از گلخانه‌ها، سرمایه‌گذاران این حیطه، به دنبال رسیدن به اهداف بسیار خاصی هستند. هدف اصلی از تأسیس گلخانه‌های تحقیقاتی آن است که محققان علوم کشاورزی اقدام به انجام پژوهش‌های مختلف در ساختارهای گیاهان و گل‌ها نمایند. همچنین انواع پژوهش‌های اصلاح ساختار گیاهان نیز در گلخانه‌های تحقیقاتی صورت می‌گیرد. بررسی شیوه‌های مدرن نگهداری از گیاهان و دفع انواع آفات نیز از دیگر کاربردهای استفاده از گلخانه‌های تجاری هستند. معمولا هزینه‌ی راه‌اندازی گلخانه تحقیقاتی بسیار زیاد است چرا که مصالح و تکنولوژی مورد استفاده در آن معمولا دارای هزینه‌ی بالایی است. با توجه به این نکته، گلخانه تحقیقاتی را باید از مدل تکنولوژی پیشرفته به حساب آورد.
- سرگرمی
افرادی که به دنبال داشتن یک گلخانه‌ی شخصی هستند معمولا اقدام به تأسیس گلخانه‌هایی در خانه یا یک محیط کوچک می‌نمایند. در حقیقت این مدل از گلخانه‌ها به افراد این قابلیت را می‌دهند که بتوانند گیاهان و گل‌های موردعلاقه‌ی خود را پرورش دهند. اکثر افرادی که اقدام به تأسیس گلخانه‌ی شخصی خود می‌کنند نسبت به این کار علاقه‌مند هستند که به همین دلیل نیز نام این مدل را سرگرمی گذاشته‌اند. نگهداری از گل‌های این مدل از گلخانه‌ها باید به صورت اصولی صورت گیرد به همین دلیل نیز حتی این افراد نیز باید از مشاوره‌های سایر گلخانه‌داران استفاده کنند. مواردی مانند نور، آب، کود و حشره‌کش‌ها، برخی از نکاتی هستند که این دسته از افراد باید در ارتباط با گلخانه‌ی خود بدانند. همچنین آشنا بودن با شیوه‌ی ساخت گلخانه‌ی خانگی و آپارتمانی نیز به آنها کمک خواهد کرد تا هزینه‌های خود را کاهش دهند.
همچنین اگر تمایل به ساخت گلخانه‌ی خانگی دارید، می‌توانید مقاله‌ی ساخت گلخانه‌ی خانگی را اینجامطالعه کنید. و بعد از هم مقاله‌ی مراحل ساخت گلخانه‌ی خانگی را از اینجابخوانید.
- ترکیبی
آخرین مدلی که از این مدل از دسته‌بندی گلخانه‌ها به آن می‌پردازیم، گلخانه‌های ترکیبی هستند. این مدل از گلخانه‌ها معمولا به شیوه‌ای تأسیس می‌شوند که حداقل دو نوع از کاربری‌هایی که تاکنون ذکر شد را در خود داشته باشند. برای مثال گلخانه‌هایی وجود دارند که علاوه بر قابلیت آموزشی بودن، به محققان این فرصت را می‌دهد تا از زمینههای پژوهشی موجود در آن نیز استفاده کنند. یا حتی گلخانه‌هایی که برای سرگرمی تأسیس می‌شوند نیز می‌توانند پس از مدتی اقدام به پرورش و فروش محصولاتی نمایند که در بازار، پرتقاضا هستند. با توجه به این موضوع، امروزه اکثر گلخانه‌ها تلاش می‌کنند تا بتوانند اقدام به گسترش محدوده‌ی فعالیت‌های خود نمایند.
شغل‌های ثابت موجود در انواع گلخانه‌ها
گلخانه‌ها دارای کاربردهای بسیار زیادی در جامعه هستند. در حقیقت امروزه باغبانی و کشاورزی به یکی از پرسودترین مشاغل تبدیل شده‌اند. با توجه به آن که تأسیس گلخانه باعث ایجاد فرصت‌های کاری متفاوتی در سطح جامعه می‌شود، نیاز است که با فرصت‌های شغلی حاصل از تأسیس گلخانه آشنا شوید. همانطور که می‌دانید، هر کسب و کاری که بتواند بیشترین سود را به دست آورد، تعداد نیروی کاری بیشتری را نیز وارد بازار کار می‌کند.
گلخانه‌ها با اتکا به نیروهای انسانی موجود در خود و همچنین مدیریت آن، پتانسیل بالایی در زمینههای فروش و تحقیقات را خواهند داشت. نیروهای انسانی ثابت موجود در انواع گلخانه شامل کارگران، مدیر داخلی، حسابدار، نگهبان و مسئول فنی هستند. تعداد نیروی ثابت موجود در انواع گلخانه‌ها به نوع کاربری آنها وابسته خواهد بود.
ارتباط کاربری گلخانه و مشاغل دیگر
تأسیس گلخانه، حیطه‌های کاری بسیار زیادی را مورد پوشش خود قرار خواهد داد. از مدیر گلخانه تا مسئول فنی و مهندس کشاورزی موجود در خود گلخانه همگی بخش کوچکی از این مجموعه هستند. فروشندگان محصولات، محققان و دانشجویان کشاورزی، مهندسان طراحی سازه‌ی گلخانه، تولیدکنندگان گلدان و واردکنندگان انواع بذر، همگی به طور مستقیم با گلخانه‌ها در ارتباط هستند. میزان ارتباط این مشاغل با گلخانه، به نوع کاربری گلخانه بستگی دارد به همین دلیل نیز اگر تصمیم دارید از گلخانه درآمدزایی نمایید، باید خود را در یکی از مشاغل یادشده دسته‌بندی نمایید.
سخن آخر
همانطور که در این مقاله نیز ملاحظه کردید، گلخانه‌ها دارای دسته‌بندی‌های متنوعی هستند. کاربری گلخانه یکی از انواع دسته‌بندی‌های گلخانه است که دانستن انواع آن به شما کمک خواهد کرد تا در هنگام تأسیس گلخانه، اهداف خود را به صورت واضح‌تری تعیین نمایید. از آن جایی که برخی از افراد بدون داشتن استراتژی مشخص، اقدام به تأسیس گلخانه می‌نمایند به شما پیشنهاد می‌کنیم که پیش از آغاز به فعالیت در این حرفه، اصول اولیه‌ی آن مانند دانستن انواع کاربری گلخانه را فرابگیرید.