مزایای استفاده از هورمونهای گیاهی
هورمونهای گیاهی و مزایای استفاده از آنها
هورمونهای گیاهی از جمله عواملی هستند که به رشد و بالندگی گیاهان کمک میکنند. همانطور که میدانیم عوامل بیرونی برای رشد گیاهان شامل آب، نور، هوا و موارد نگهداری صحیح است، اما عوامل رشد درونی برای گیاهان کاملاً متفاوت هستند که گیاه به هر دوی آنها احتیاج دارد. هورمونهای گیاهی عواملی هستند که مواد آلی را بهواسطه آوندها برای رشد و تغذیه گیاه به او میبخشند. ما در این مقاله قصد داریم تا در مورد این مواد مفید و مزایای آنها با شما صحبت کنیم.
میتوانید برای مطالعه و اطلاعات بیشتر، مقالهی “ تاثیر هورمونهای گیاهی بر رشد گیاهان ” را مطالعه کرده و انواع هورمون مناسب برای گیاهان را میتوانید از فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران تهیه کنید.
دنیای عجیب هورمونهای گیاهی
واژه هورمون در لغت، ریشه از کشور یونان دارد که به معنای تحریک کردن است و در گیاهان به میزانی بسیار کم و در غلظتهای کاملاً متفاوت وجود دارد. هورمونهای گیاهی را طور کلی جزء عوامل درونی رشددهنده دستهبندی میکنیم که در رشد گیاهان تأثیر بسیار زیادی دارند و طی فرایندهایی که در قسمتهای مختلف گیاهان ایجاد میکنند، رشد صحیح را تنظیم و کنترل خواهند کرد.
آوندها اعضایی در گیاهان هستند که نقش انتقال مواد مانند هورمونها در سراسر گیاه را برعهده دارند. البته ناگفته نماند که دراینبین برخی از هورمونها نیز نقش بازدارندگی را برای گیاهان ایفا میکنند و در مقابل هورمونهای گیاهی که به رشد و تحریک گیاه کمک میکنند، قرار داده میشوند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید فیتوهورمونها نوعی از هورمونهای گیاهی هستند که بعد از شکل گرفتن و بهوجودآمدن در بافتهای جوان گیاه، به بافتهای اصلی منتقل میشوند و عملکرد خود را نشان میدهند.
انواع مختلف هورمونهای گیاهی و وظیفه آنها
هورمونهای گیاهی در انواع مختلفی برای گیاهان عرضه و ارائه میشوند که هرکدام مزیتهای خود را دارند. برخی تحریککننده هستند و برخی دیگر کاملاً بازدارنده که بر همین اساس به دودسته هورمونهای بازدارنده رشد و هورمونهای رشددهنده تقسیم میشوند. در ادامه انواع هورمونها و مزیتهای آنها را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
- هورمونهای گیاهی اکسین
درست در سال ۱۹۲۸ اولین گروه از هورمونهای گیاهی توسط فردی به نام وانت کشف شدند و به طور گسترده برای گیاهان مورداستفاده قرار گرفتند. نام ایرانی هورمونها اکسین بود و به سبب استفاده از آنها رشد طولی گیاه افزایش پیدا میکرد. اکسین بهراحتی میتواند در قسمتهای جوان گیاه مانند نوک ریشهها، نوک ساقهها، قسمت گلها و برگهای جوان و همچنین جوانهها، به بازشدن و شکوفایی گیاه کمک کند.
هورمون گیاهی اکسین از قسمت ریشهها به سمت بالای گیاه منتقل میشود، اما در قسمتهای بالاتر بهواسطه حضور آوندها میتواند نقش مفید خود را ایفا کند. در میان هورمونهای گیاهی، هورمون اکسین بهخوبی میتواند از ریزش میوه و برگ در گیاه بهواسطه فصل پاییز و زمستان جلوگیری کرده و همینطور به رشد میوهها و گلها سرعت بیشتری ببخشد. مهمترین هورمون گیاهی در میان هورمون اکسینها، اسید ایندول ۳ استیک نام دارد که بهواسطه آنزیمهای اکسیداز و فنولاز بهراحتی تجزیه میشود. این هورمورن را میتوانید از وبسایت بهاران خریداری کنید.
عملکرد هورمون اکسین در گیاهان
همینطور که قبلاً به آن اشاره کردیم در میان هورمونهای گیاهی، هورمون اکسین باعث طویل شدن اندامها و سلولهای گیاهان میشود. اگر هورمون اکسین از غلظت کافی و بالایی برخوردار باشد میتواند بهراحتی باعث رشد و بلندتر شدن اندامهای گیاهان مانند ساقهها شود، ولی از رشد ریشهها جلوگیری خواهد کرد. استفاده از هورمون گیاهی اکسین در غلظت کم نیز سبب افزایش رشد ریشهها خواهد شد.
در انتها باید به این نکته اشاره کنیم که اگر میزان بسیار زیادی از هورمون اکسین در قسمت ریشهها جمع شود، نهتنها باعث کند شدن رشد ریشه، بلکه باعث کج شدن و خمیده شدن آن نیز خواهد شد. اینکه هورمون اکسین به صورتی کاملاً نامتقارن درون گیاه وجود داشته باشد، خمیدگی در آن را به همراه خواهد داشت که موجب پدیده نورگرایی میشود. در این پدیده قسمتهایی که رو به نور هستند کاهش رشد داشته و قسمتهایی که دور از نور هستند، رشدی سریعتر را تجربه خواهند کرد.
- هورمون گیاهی جیبرلین یا ژیبرلین
اولین اشخاصی که هورمون جیبرلین را کشف کردند ژاپنیها بودند. جالب است که بدانید تشکیل شدن این هورمون در دانهها، ریشهها و برگهای بسیار جوان گیاهان صورت میپذیرد و حرکت آن از قسمت ریشه به سمت بالای گیاه خواهد بود. در یک گیاه، رشد ساقههای اصلی بهواسطه هورمونهای گیاهی جیبرلین انجام میشود که این هورمون در گیاهان به صورتهای متفاوتی مانند جیبرلیک اسید 1، جیبرلیک اسید ۳، جیبرلیک اسید 4 و جیبرلیک اسید 7 وجود دارند. در میان هورمونهای گیاهی، هورمون جیبرلین بهخوبی میتواند از پیر شدن گیاه جلوگیری کند و زمانی که گیاه در مقابل سرمازدگی یا نور مستقیم و شدید خورشید قرار میگیرد، میزان کشیدگی در گیاه را افزایش خواهد داد.
عملکرد هورمون جیبرلین در گیاهان
نکته جالبتوجه این است که اگر در گیاه انگور از هورمون جیبرلین استفاده کنید، میزان محصول را بهشدت افزایش خواهید داد. روش درست استفاده از این هورمون گیاهی این است که درست ۱۰ روز پیش از فروریختن گل برگهای درخت انگور، عمل باروری را برای آن انجام دهید و این هورمون را به گیاه خود بپاشید. در پی این عملکرد بکرزایی انگورهای بدون دانه افزایشیافته و کیفیت محصول شما بهصورت چشمگیری بیشتر خواهد شد. روش دیگری نیز برای استفاده از هورمونهای گیاهی وجود دارد و آن این است که هورمون را بعد از صورت گرفتن عمل باروری و ریزش قسمت کلاهکها، به درخت انگور خود بپاشید.
این امر سبب میشود که در گام اول میزان تولید محصول را افزایش دهید و در کنار آن نیز انگورهایی با تک حبه کاملاً درشت داشته باشید. از جمله کاربردهای دیگر هورمونهای گیاهی و خصوصاً هورمون جیبرلین این است که بهراحتی میتوان زمان رسیدن میوهها را برای شما به تأخیر اندازد. برای مثال اگر تمایل داشته باشید که میوههای درخت مرکبات مانند پرتقال و یا لیموی خود را دیرتر از آن جدا کنید، بهتر است یک ماه قبل از رسیدن میوهها از هورمون جیبرلین استفاده کنید. ناگفته نماند که استفاده از این هورمون برای میوه خرمالو نیز که بهتر است نرسیده آنها را جدا کنیم، مفید خواهد بود.
همچنین در نظر داشته باشید میتوانید انواع محرکهای رشد و آمینواسیدها را از فروشگاه آنلاین کشاورزی بهاران تهیه کنید.
هورمونهای گیاهی و گیاهانی منحصربهفرد
همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره کردیم هورمونهای گیاهی، عوامل رشددهنده و اصلاحکننده درونی گیاهان هستند که در کنار عوامل بیرونی نور، آبوهوا، رطوبت و نگهداری مناسب، میتواند به رشد و بالندگی گیاه شما کمک کرده و در انتها محصولی بسیار باکیفیت را به شما ارائه دهند.
البته تمام هورمونهای گیاهی که برای گیاهان استفاده میشوند این تعداد نبوده و در کنار هورمونهای عنوان شده میتوانیم به هورمونهایی مانند هورمون سیتوکینین که باعث رشد و نمو برگ و جوانه گیاهان میشود، هورمون اتیلن که رشد گیاه و رسیدن میوه را تکمیل میکند و همینطور هورمون اسید آبسیزیک که برای سبزشدن و جوانه زدن بذرها مفید است نیز، اشاره کنیم.
درهرحال تمامی هورمونهای نامبردهشده به شما کمک میکنند که در انتهای فصل برداشت، گیاهی سالم داشته باشید که از اندامی سالم و در نتیجه گلها و میوههایی باکیفیت برخوردار است.