کنه تارتن دو نقطه ای و کنترل آن
کنه تارتن دو نقطه ای و کنترل آن , در این مقاله جزو آفاتی از دسته ای از پندپایان هستند که برای ادامه حیات خود از شیره گیاهان تغذیه می کنند . این گروه از حشرات دارای گستردگی و تنوع زیادی هستند که در بسیاری از گونه ها ایجاد خسارت می کنند و تقریبا تمام گونه ها را می تواند مورد حمله قرار دهد . به طور کلی بعضی از کنه ها به صورت اختصاصی گیاهان هدف رو مورد حمله قرار می دهند و در اکثر گونه های کنه آن ها پلی فاژ هستندو به صورت غیر اختصاصی عمل می کنند از بین این دوگونه , گونه ای که به طور اختصاصی عمل می کند خسارت کم تری را نسبت به گونه غیر اختصاصی وارد می کند . کنه تارتن با نام هایی همچون کنه تار عنکبوتی و کنه تارتن دو لکه ای نیز شناخته می شود .
کنه تارتن دو نقطه ای با نام علمی tetranichus urticae متعلق به خانواده tetranichidae به همراه چهار جفت پا بوده که اندام و فرم بدن آنها در دو جنس نر و ماده متفاوت است . جانوران ماده در فرم بدنی درشت تر و میزان تحرک کمتری نسبت به نر بوده و فرم بدن نر نسبت ماده کشیده تر است نکته قابل توجه این است که در کلونی کنه تارتن تمام فرم هایی از جمله تخم تا بالغ را در کنار هم قابل مشاهده است .
در فرم بالغ بدنی حشره نر پای کشیده تر از ماده است و به دلیل جفت یابی و جستجوی فرمون ترشح شده از جانب ماده از لابه لای کرک ها پشت برگ حرکت می کنند و خود را به جنس ماده می رسانند . بدن حشرات بالغ از بالا دارای دو لکه مشکی رنگ بوده که به این دلیل آنها را با نام کنه نارتن دو نقطه ای یا دو لکه ای نام میبرند .این دو قسمت تیره به دلیل نازک بودن و شفاف بودن کوتیکول روی سطح بدن حشره دیده می شود و بر روی بدن لارو ها یا نیمف ها وجود ندارد و یا به صورت مشخص نیست و یکی از نشانه های بالغ بودن کنه وجود همین دو لکه بر روی بدن حشره است .
کنه تارتن دو نقطه ای حشره ای گرما دوست است به گونه ای که در شرایط آب و هوایی گرم و رطوبت نسبی مناسب رشد جمعیتی زیاد و به صورت تصاعدی رشد می کنند. و به طور کلی با افزایش دما در تابستان با دمای بیش از 30 درجه سانتی گراد – تغذیه غیر اصولی باغ با عناصری همچون ازت – رطوبت و آبیاری نامناسب و رطوبت نسبی پایین هوا در گرمای تابستان موجب تغیان کنه دو نقطه ای می شود . زمستان گذرانی این حشرات به صورت ماده های تخم گذاری است که جفت گیری کرده و امکان دارد در بدن آن پر از تخم باشد و حشرات ماده در علف های هرز و یا درون خاک زمستان را سپری کرده و در هنگام مساعد شدن شرایط دمایی و رطوبتی مناسب به سمت میزبان های خود حرکت کرده و فعالیت خود را آغاز می کنند . نکته قابل توجه این است که حشرات ماده در هنگام زمستان گذرانی وارد مرحله دیاپوز اجباری برای متحمل بودن نسبت به شرایط سخت محیطی می شوند. دیاپوز در کنه ها در پاییز و با کاهش طول دوره روشنایی در روز به کمتر از 10 ساعت آغاز شده و در بهار با بیشتر از 10 ساعت روشنایی و افزایش رطوبت از دیاپوز خارج می شوند . طول دوره زندگی کنه ها کوتاه است و از تخم تا بالغ با توجه به در نظر گرفتن شرایط مناسب زندگی آن ها بین 15 تا 20 روز است و از زمان مساعد شدن شرایط رشدی تا هنگام سرد شدن هوا دارای چندین سیکل زندگی هستند . کنه های تارتن دارای یک مرحله تخم – یک مرحله لاروی – یک مرحله پروتئو نیمف و یک مرحله دئوترونیمف را طی کرده و در نهایت مرحله بلوغ را دارد . 3 دوره استراحت قبل از هر مرحله پوست اندازی سپری می کنند و در مرحله آخر در هنگام پوست اندازی حشرات ماده , زمان و مرحله جفت گیری است .
کنه های تار عنکبوتی بسیار ریز هستند به گونه ای که در فرم بالغ آنها ممکن است با چشم غیر مسلح هم نتوان دید اما یکی از علائمی که باغداران به واسطه آن می توانند این افت را شناسایی کنند خاک آلود بودن سطح برگ و علاوه بر آن تار هایی همچون تار عنکبوت در روی شاخ و برگ ها قرار دارند که رشته و تارهای نازک و ظریفی هستند که این تار ها نقش خفاظت کنه ها و تخم هارا در برابر شکارگران دارد و همین امر موجب جذب آلودگی هوا و خاک آلود بودن سطح برگ می شود . همچنین ایجاد نقاط زرد رنگ یا رنگ پریده روی سطح برگ که ناشی از اثر تغذیه ی این آفت و عدم تولید کلروفیل در این ناحیه است .
خسارت کنه تار دو نقطه ای بر روی درختان به صورت زیر است :
1- با تغذیه از شیره نباتی سبب ایجاد ضعف در درختان شده و باعث تولید میوه هایی ریزتر و با میوه های پوک می شود .
2- با ایجاد تار در پشت برگ و خاک آلود شدن پشت و سطح برگ ها میزان تنفس گیاه و بر گ کم شده و در نتیجه تولید شیره نباتی و ذخیره ی غذایی گیاه کاهش یافته و این امر موجب کم شدن تناژ محصولات می شود .
کنترل :
کنترل زراعی : تغذیه و آبیاری مناسب و کنترل علف های هرز برای جلوگیری از زمستان گذرانی
بهداشت زراعی : یکی از مهم ترین قسمت کنترل است که با تمیز نگه داشتن کف باغ و سوزاندن برگ های ریخته شده همچنین استفاده کردن از ابزارات و ادوات کشاورزی و کنترل در تردد کارگران در باغ می تواند موثر باشد .
کنترل مکانیکی : با استفاده از آب پاشی با فشار به همراه صابون ها و سورفکتانت ها بر روی شاخ و برگ آلوده می تواند باعث از بین بردن پناهگاه این آفات شوند و شیوع کنه را به تاخیر می اندازد .
کنترل بیولوژیک : کنترل طبیعی با کمک شکارگر ها و دشمنان طبیعی مثل phytoseiolus persimilis و سن های شکارگر – تریپ های شکارگر و کفشدوزک های شکارگر در کنترل کنه های دو نقطه ای موثر است .
کنترل شیمیایی : در درجه اول می توان از صابون ها و سورفکتانت ها استفاده نمود همچنین استفاده از سموم حشره کش مناسب
برای تهیه سموم مناسباینجا کلیک کنید.
