انواع اقلیم و تاثیر آن بر رشد گیاه

همانطور که می‌دانید که یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در رشد گیاهان، نوع اقلیم منطقه‌ای است که در آن رشد و پرورش می‌یابد. کشور ما، ایران، از معدود کشورهایی است که دارای اقلیم‌های متفاوتی بوده و این یکی از منحصر به فردترین ویژگی‌های آن است.

در ادامه‌ی این مقاله با معرفی انواع اقلیم، تاثیر آن را بر روی رشد گیاهان، بررسی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.

در نظر داشته باشید می‌توانید برای تهیه انواع ادوات و تجهیزات موجود در فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران، از اینجا وارد شوید.

انواع اقلیم

زمانیکه که صحبت از انواع اقلیم می‌شود، موضوعات عمدتا درباره‌ی آب و هوا و شرایط جوی است. سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه دانشمندان انواع مختلف آب و هوا را طبقه بندی می‌کنند؟ و طبقه بندی آب و هوا و اقلیم، چه لزومی دارد؟!

طبقه بندی‌های اقلیمی، به مردم و کشاورزان کمک زیادی می‌کند؛ چرا که باعث می‌شود تا از شرایطی که در طول سال قرار است تجربه می‌کنند، مطلع باشند. در این دسته بندی‌ها، به جای توصیف طیف کاملی از شرایط موجود در یک منطقه در هر ماه یا فصل یک سال، وضعیت مورد انتظار را تنها با استفاده از دو یا سه عبارت منتقل می‌شود.

آشنایی با انواع اقلیم و شرایط آن منطقه، علاوه بر تاثیر مهمی که در کشاورزی و رشد گیاهان دارد، در زمان انتخاب مصالح ساختمانی برای حفاظت و دوام اهمیت زیادی دارد.

در ایران، طبقه بندی‌های اقلیمی به 4 دسته‌ی اقلیم معتدل و مرطوب اقلیم معتدل و مرطوب (سواحل جنوبی دریای خزر)، اقلیم سرد (کوهستان‌های غربی)، اقلیم گرم و خشک (فلات مرکزی) و اقلیم گرم و مرطوب (سواحل جنوبی) تقسیم می‌شود.

• اقلیم معتدل و مرطوب

اقلیم معتدل و مرطوب، عمدتا در سواحل دریای خزر یافت شده و دارای آب و هوایی معتدل همراه با بارش‌های فراوان، همچنین رطوبت بالای هوا و البته درجه حرارت متعادل دارد. در تابستان‌های این اقلیم، دمای هوا در روز معمولا بین 25 تا 30 درجه‌ی سانتی گراد و در شب با کاهش دما، بین 20 تا 23 درجه‌ی سانتی گراد، متغییر است. در اقلیم معتدل و مرطوب، بارش‌های تابستانه، اغلب به صورت رگباری می‌باشد.

در این اقلیم، به علت وجود بارش‌های فصلی زیاد، کشاورزی رونق زیادی داشته و محصولات متنوعی مانند چای، برنج و …، در این مناطق کشت می‌شود.

• اقلیم سرد

اقلیم سرد را عمدتا به مناطق کوهستانی که دامنه‌های غربی رشته کوه‌های مرکزی ایران را شامل می‌شوند را نسبت می‌دهند. در گرم‌ترین ماه‌های سال در مناطق مختلف این نوع اقلیم، میانگین دمای هوا بیشتر از  و در سردترین ماه‌های سال، میانگین حداقل درمای هوا، به کمتر از منفی سه درجه‌ی سانتی گراد می‌رسد.

با توجه به اینکه در اقلیم سرد، زمستان‌ها سرد، سخت و طولانی بوده و ماه‌های زیادی از سال، زمین‌ها پوشیده از یخ هستند، کشاورزی در این مناطق تقریبا غیر ممکن خواهد بود و مردمان این منطقه، عمدتا از محصولات کشاورزی خارج از شهر و استان استفاده می‌کنند. البته کشاورزی به مقدار محدودی در این مناطق در حد رفع نیازهای اولیه، رواج دارد. فصل بهار، که مهم‌ترین فصل کشاورزی است، در اقلیم سرد، بسیار کوتاه است.

• اقلیم گرم و خشک

اقلیم گرم و خشک، بیشتر مناطق نیمه استوایی را شامل شده و بادهای بسیار خشکی در این مناطق می‌وزد. همانطور که گفته شد، به علت نزدیکی به مناطق استوایی، تابش خورشید به صورت مستقیم و شدید می‌باشد. آسمان این مناطق، در بخش بیشتری از سال، بدون ابر بوده و حتی به علت گرم بودن شدن زیاد و نزدیکی بیش از اندازه‌ی لایه‌های هوا به زمین، احتمال پدید آمدن گرد و غبار و مه و طوفان نیز وجود دارد.

همانطور که مشخص است در اقلیم گرم و خشک، به علت کم بودن رطوبت و عدم وجود ابر در آسمان، باعث شده تا دامنه‌ی تغییرات دمای هوا بسیار زیاد باشد. در طول روز فصل‌های گرم سال، سطح زمین تا 70 درجه‌ی سانتی گراد، گرم می‌شود؛ این در حالی است که به در شب به کاهش چشم گیر دما، به 15 درجه‌‌ی سانتی گراد می‌رسد.

به دلایل مختلف از جمله دامنه‌ی تغییرات زیاد بالای دما، تابش مستقیم خورشید، کمبود بارش‌ها و…، امکان کشاورزی در به صورت گسترده در این مناطق وجود ندارد. البته در نظر داشته باشید که بهترین محصولات برای کاشت در این مناطق، گیاهان داروهای گیاهی می‌باشد؛ چرا که این گیاهان، در شرایط کم آبی، به خوبی می‌توانند رشد کنند. همچنین محصولاتی مانند زرشک در این مناطق بازدهی خوبی خواهد داشت.

• منطقه نیمه بیابانی

در اقلیم نیمه بیابانی، تنها میزان رطوبت موجود، ناشی از عبور بادهای مربوط از فراز دامنه‌ها و کوهپایه‌های ارتفاعات شمالی، غربی و جنوبی است. البته در نظر داشته باشید که هرچه از سمت غرب به شرق می‌رویم، اثر بادهای مرطوب کاهش یافته و طبیعتا، خشکی هوا نیز افزایش می‌یابد.

• اقلیم بیابانی

در مناطق مرکزی، شرقی و جنوب ایران، آب و هوای خشک بیابانی جریان دارد. همان طور که می‌دانید از مشخصات بارز این مناطق، اختلاف زیاد درجه حرارت هوای شب و روز، است. کویر لوت که احتمالا اسم آن را شنیده‌اید، کمترین میزان رطوبت نسبی در ایران را داشته و گرمترین منطقه در ایران نیز محسوب می‌شود.