آفت مینوز خیار
آفت های سبزی و صیفی بسیار بوده که یکی از آنها آفت مگس مینوز خیار می باشد. مگس مینوز متعلق به جنس Liriomyza به برگ های زیادی خسارت وارد میکند که بیش از 300 گونه جنس آن در سطج جهان پراکنده است و از بین آنها 23 گونه از نظر اقتصادی حائز اهمیت است . مگس مینوز از مهم ترین آفات خیا در شرایط گلخانه ایران است . این گونه در اکثر نقاط دنیا به ویژه مناطق گرمسیری دیده می شود این آفت با تخریب بافت برگ و کاهش میزان فتوسنتز گیاه و در نهایت کاهش عملکرد محصول خسارت زیادی به گلخانه وارد می کند . اگرچه زیست شناسی یک گونه با گونه دیگر فرق دارد اما جنبه عمومی مرتبط با مدیریت آفت مشابه است .
مگس مینوز آفتی چند نسلی است و لارو این مگس ها هم از قسمت برگ گیاه تغذیه می کند از این رو خسارت زیادی به برگ وارد می کند . مگس مینوز در هر 2 مرحله بلوغ و لاروی خسارت زا هستند . حشرات ماده مگس مینوز طی مراحل تغذیه و تخم گذاری حفره های فراوانی را در سطح شاخ و برگ های گیاهان میزبان به خصوص برگ های جوان انتهایی و حاشیه آن ها ایجاد می کنند . اما شکل اصلی خسارت آفت ایجاد دالان در برگ توسط لارو هاست که توسط دالان های مارپیچ در سطح برگ ها منجر به تخریب مزوفیل – کاهش رشد و فتوسنتز و میزان محصول گیاه می شوند . حشره کامل مگس کوچکی به طول 1-2 میلی متر و به رنگ های سیاه و زرد هستند.
مگس مینوز دارای 3سن لاروی است و حشرات ماده با تخم ریز خود خراش ها و یا سوراخ های کوچکی در سطح برگ ایجاد می شود. تخم ها در ابعاد کوچک در داخل بافت گیاه زیر سطح برگ گذاشته می شود . لارو ها بدون پا و از نوع ماگوت بوده و در زمان خروج از تخم شفاف و بی رنگ می باشد که به تدریج در سنین بعدی به رنگ زرد متمایل به نارنجی در می آید . طول بدن لارو ها در حداکثر رشد خود به 3 میلی متر می رسد . لارو های جوان تقریبا شکری رنگ از پارانشیم برگ بین دو سطح فوقانی و تحتانی تغذیه کرده و دالان های مارپیچی ایجاد می نماید .
لارو پس از ایجاد چند دالان مارپیچی و مستقیم از برگ خارج شده و در سطح برگ و روی سطح خاک به شفیره تبدیل شود . در بعضی گونه ها لارو پس از ایجاد چند دالان مارپیج و مستقیم از برگ خارج شده و در سطح برگ و روی سطح خاک به شفیره تبدیل می شود در بعضی از گونه ها لارو از برگ خارج شده و در همان جا شفیره شده و حشره از شفیره خارج می شود . لارو گونه Ltrifolil در سطح برگ به آسانی دیده می شود .
خسارت اصلی لارو ها با تغیه و تخریب پارانشیم برگ ها موجب کاهش فتوسنتز و رشد گیاه می شوند . زمستان گذرانی این آفت به صورت شفیره در عمق 5 تا 6 سانتی متری خاک است . دوره لاروی بر حسب شرایط محیطی حدود 6-8 روز و دوره شفیرگی نیز حدود 12 – 14 روز می باشد . هر حشره ماده بسته به گیاه میزبان تا 250 تخم می گذارد . تخم های تفریخ شده و لارو های جوان از پارانشیم برگ بین دو سطح فوقانی و تحتانی تغذیه کرده و دالان های مارپیچی ایجاد می کنند . دالان ها ابتدا نازک و نخ مانند هستند و هم زمان با رشد لارو ها عرض کانال یا خفره پهن تر شده تا زمانی که لارو پس از ایجاد چند دالان مارپیچ و مستقیم از برگ خارج شده و در سطح برگ و روی سطح خاک به شفیره تبدیل شود . ایجاد دالان در برگ ها علاوه برمرگ سلول گیاهی باعث انتقال ویروس ها و قارچ های بیماری زا گیاهی می شوند .
مینوز ها 2 گونه خسارت میزنند : دسته اول خسارت مستقیم – دسته دوم خسارت غیر مستقیم
خسارت مستقیم : در اثر تغذیه لارو های این آفت از درون برگ وایجاد دالان های زیادی در آن ( فتوسنتز برگ به میزان قابل توجهی کاهش یافته و برگ هاپیش از موقع می ریزند .
خسارت غیر مستقیم : با ایجاد زخم و سوراخ در برگ ها موجب انتقال ویروس ها باکتری ها و قارچ های بیمارگر به بوته های آلوده میگردد .
تشخیص خسارت و حضور آفت مینوز خیار
برگ های گیاهان را می بایست به طور هفتگی معاینه و بازدید نمود . با نصب کارت زرد چسبنده در قسمت بالای گیاهان از شکار حشرات کامل مگس توسط کارت های زرد آگاه شوید . علائم خسارت دالان های مارپیچ در سطح برگ کاملا مشهود است .فعالیت مگس مینوز در طول فصل رشدی به صورت یکسان نیست به گونه ای که اوایل فصل در مناطق جنوبی کشور تراکم جمعیت آفت بسیار پایین است و بسته به شرایط محیطی داخل گلخانه به ویژه تغییرات دما جمعیت نیز متفاوت است .در شرایط متعادل بودن دمای گلخانه روند افزایشی ب شیب کند مشاهده شده و در فروردین و اردیبهشت به اوج جمعیت خود می رسد و نیازمند اقدامات کنترلی است .
روش های پیشگیری و کنترل مینوز خیار
- خذف علف های هرز از اطراف گلخانه
- رعایت تناوب زراعی مناسب
- رعایت اصول به زراعی بای رشد بهینه گیاه
- اصلاح در ورودی به صورتی انجام گیرد که 2 الی 3 در به صورتی که رو به روی هم باز نشود ایجاد گردد .
- نصب توری استاندارد ضد حشره در محل درب ورودی و دریچه های تهویه گلخانه
- نصب کارت های زرد
- معاینه و بازدید هفتگی برگ ها و کارت های زرد برای تشخیص میزان حضور آفت
- استفاده از سموم مناسب که در حال حاضر سم آبامکتین نیز می تواند تاثیر خوبی داشته باشد
- تهیه نشاء در شرایط ایزوله و کاملا کنترل شده
- کمک از کنترل بیولوژیک
برای تهیه سموم مناسباینجا کلیک کنید