کاشت سبزیجات در خانه یعنی
کاشت سبزیجات در خانه یک عبارت است اما معانی مختلفی در خود جای داده. این عبارت یعنی یک بشقاب سبزی خوردن تازه با عطر و طعم طبیعی در کسری از دقیقه؛ یعنی بوی طبیعت و تازگی در خانه به همراه بوی نعنا و پونه، هوای لطیف و پراکسیژنتر در خانه به اضافه منظره دلنواز گلدانهای سرسبز و معطر کنار پنجره آشپزخانه. با کاشت سبزی در خانه، هر زمان که اراده کنید، سبزی را در تازهترین و خوشعطرترین حالت ممکن در اختیار دارید. فکرش را بکنید چند برگ نعنای آماده برای درست کردن موهیتو، فلفلهای خوشرنگ و ریحان تازه در کنار سیخهای کباب و یک بشقاب از شاهی و نعنا کنار ماهیتابه نیمرو. ایجاد جریانی از زندگی از طریق پرورش موجوداتی زنده در خانه به نام گیاه و ذوق کردن از دیدن برگهای تازه و بالا آمدن ساقه ها و رشد میوهها.
محیط لازم برای کاشت سبزیجات در خانه
شما برای کشت سبزیجات در خانه میتوانید یک باغچه در حیاط یا حیاط خلوت خانه خود درست کنید. اما برای درست کردن باغچه و سبزیکاری یا باغبانی در خانه، لزومی به کندن زمین نیست. میتوانید یک باغچه مرتفع درست کنید. یا حتی تعدادی گلدان را کنار هم بگذارید و به این ترتیب یک باغچه درست کنید. حتی اگر نمیخواهید سطح و کف حیاط اشغال شود، میتوانید گلدانها را در ارتفاع مناسب آویزان کنید. به این ترتیب شما میتوانید بدون دست بردن به بنایی، یک باغچه سیار یا معلق داشته باشید و کشاورزی و باغبانی در منزل را امتحان کنید.
چنین باغچهای را میتوان در هر جایی داشت، مثلا در بالکن یا پشت بام یا کنار پنجره آشپزخانه و حتی هر جای نورگیر و غیر نورگیر خانه. همچنین با استفاده از لامپهای کشاورزی یا row lightsG نیز میتوانید در مناطق غیرنورگیر خانه، اقدام به ساخت یک باغچه زیبا کنید. آنچه گفتیم در مورد امکانات فضایی مربوط به پرورش گیاهان در خانه بود. در بخش بعدی به وسایل مورد نیاز در این رابطه خواهیم پرداخت.
وسایل لازم برای کاشت سبزیجات در خانه
برخی از وسایل دم دستی برای پرورش سبزیجات در منزل که به کارتان میآید عبارتند از:
بیلچه
دستکش باغبانی
گلدان (یا هر شیءای که بتوان از آن به عنوان گلدان استفاده کرد.صرفا توجه داشته باشید که گلدانهای کوچک زودتر خشک میشوند و بنابراین زحمت آبیاری را افزایش میدهند).
خاک مناسب (اگر از خاک باغچه برای گلدان استفاده میکنید آن را الک کنید و با کود مناسب ترکیب نمایید؛ هر سبزیای به خاک مناسب خود نیازمند است اما برای شروع میتوانید از خاک مخلوط استفاده کنید).
پوکه برای ریختن ته گلدان جهت زهکشی ( به این ترتیب آب اضافه از سوراخهای ته گلدان خارج میشود بدون اینکه خاک نیز همراه آن خارج شود. این اقدام جهت جلوگیری از پوسیدگی ریشه گیاهان لازم است).
بذر سبزیجات یا نشاء یا بخشی از آن نوع سبزیجاتی که قصد کاشت آن را دارید در کیفیت خوب (بذر کهنه نخرید و بذر همان سال را بخرید).
همچنین بخوانید: نحوه تشخیص بذر سالم
شما همچنین به آبپاش نیاز دارید (بسیار مهم است که آبیاری با اسپری یا آبپاش و به گونهای باشد که بذرها از جای خود حرکت نکنند).
استفاده از هر چیزی به عنوان گلدان
اگر منطقهای که برای کاشت گیاه انتخاب کردهاید روی کابینت آشپزخانه هست، طبیعتا باید از گلدانهای زیبا برای کار خود استفاده کنید (گلدانهای سفالی رنگارنگ در رنگهای زنده و مکمل هم، زیبایی نافذ و نوازشگری دارد) و یا اگر از اشیای بازیافتی همچون سطل پلاستیکی ماست به عنوان گلدان استفاده میکنید با قدری خلاقیت، آنها را زیباتر از پیش نمایید. در صورتیکه بخواهید گلدان آویز استفاده کنید میتوانید از سبد نیز به عنوان گلدان استفاده کنید، مثلا سبدهای دستهگل که از قبل در خانه داشتهاید. اما اگر پشتبام را برای پرورش سبزیجات انتخاب کردهاید حتی میتوانید از سبدهای میوههایی که کیلویی فروش میروند نیز به عنوان گلدان استفاده کنید. کافی است داخل آن نایلونی پهن کنید و قسمتهایی از کف نایلون را سوراخ نمایید تا آب اضافه از گلدان خارج شود.
مزایای پرورش سبزی در آپارتمان
نور زیاد و فضای تقریبا گرم در طول روز، نیاز اغلب سبزیجات برای رشد است. به همین دلیل پنجرههای جنوبی محیط داخل آپارتمان گزینه بسیار خوبی برای پرورش سبزیجاتی مثل ریحان و شاهی است که هم ریشههای کوچکی دارند و هم ارتفاع کمی (و به همین دلیل، فضای کمی اشغال میکنند) و نیز به سرعت قابل برداشت هستند. بار دیگر یادآور میشویم این دو نیاز را با لامپ کشاورزی نیز میتوان تامین کرد.
در بخش بعد سراغ مراحل عملی کاشت سبزی خوردن میرویم.
راهنمای گام به گام کاشت سبزی خوردن در خانه
١- زهکشی گلدان و خاک ریختن در آن: در گلدانی که ته آن سوراخ کافی دارد و با یک لایه پوکه در ته گلدان، زهکشی آن کامل شده تا ۱۰ سانتیمتر خاک بریزید.
۲- آماده کردن خاک و پاشیدن بذرها: خاک را با بیلچه زیر و رو کنید و با استفاده از اسپری آب، قدری خیس کنید و بذرها را روی آن بپاشید. نکتهای مهم این است که بذرهای درشتی مثل بذر پیازچه و تربچه را یک روز قبل از کاشت، جهت متورم شدن، در آب ولرم بخیسانید. این خیس خوردن نباید بیش از دو روز طول بکشد. اما بذرهای کوچکی مثل بذر ریحان را باید خیس نکرده استفاده کرد.
۳- تنظیم خاک روی بذر: روی بذرهای پاشیده شده تا نیم سانت خاک بریزید. توجه داشته باشید که میزان زیاد خاک روی بذر، میتواند موجب خفگی بذرها شود.
۴- نوردهی و آبیاری در روزهای اول: در روزهای اول کاشت بذر، گلدان را در جای تاریک و دور از نور خورشید نگه دارید و آبیاری را با آبپاش و روی یک لایه گونی که روی سطح خاک پهن شده، انجام دهید. این گونی قرار است تا زمان چند میلیمتری شدن گیاه، روی سطح خاک پهن باقی بماند.
۵- مراقبت پس از چندمیلیمتری شدن گیاه: وقتی جوانهها چند میلیمتر قد کشیدند گونی را برداشته و گلدان را در معرض نور خورشید قرار دهید. آبیاری وقتی انجام میشود که خاک خشک شده باشد. توجه داشته باشید که خیس بودن دایمی خاک، مانع رشد جوانهها میشود.
۶- وقت و نحوه برداشت: در صورت درست انجام دادن کار، طی ۲ هفته، سبزیها آماده برداشت میشوند. برداشت را وقتی انجام دهید که جوانهها به ۸ عدد رسیده باشند و در مورد گیاهانی مثل جعفری و ریحان و گشنیز، دو برگ تازهتر از سرساقه را بچینید تا ساقههای فرعی فرصت رشد کردن از پایین را داشته باشند.
یک نکته کاربردی این است که برای جلوگیری از آفتزدگی گیاه، میتوانید گهگاهی از اسپری آب و الکل استفاده کنید. در انتها به صورت مبسوطتری به کاشت شاهی و ریحان به عنوان دو نمونه از محبوبترین سبزیها در کشورمان میپردازیم.
همچنین بخوانید: نکاتی که باید درباره کاشت بذر گل بدانید؛ آموزش و نکات مهم
نحوه کاشت شاهی یا ترتیزک
شاهی یا ترتیزک به جهت داشتن رشد سریع و نگهداری ساده یک انتخاب مناسب برای شروع سبزیکاری در خانه است. برای کاشت شاهی، پس از زیر و رو کردن خاک و قدری مرطوب کردن آن، بذرهای شاهی را پاشیده و قدری کمتر از نیم سانتیمتر، روی آن خاک بریزید و غبارپاشی کنید. به منظور حفظ رطوبت خاک، روی گلدان را برای ۲۴ ساعت با پلاستیک بپوشانید. ظرف یک تا دو روز شاهد جوانه زدن بذرها خواهید بود. پس از ۳ تا ۶ هفته، وقتی که ارتفاع سبزی به حدود ۱۰ سانت رسید، میتوانید حاصل زحمتتان را روی سفره داشته باشید و از تردی و مزه و طعم و بوی فوقالعاده بهتر سبزیهای کاشت خودتان نسبت به سبزیهای بازاری لذت ببرید.
جهت برداشت، ساقه منتهی به برگ را از ۲ سانت بالاتر از خاک قیچی بزنید تا به گیاه، فرصت رشد دوباره بدهید. اگر هر دو هفته یکبار گیاه را از این ارتفاع برش دهید میتوانید به صورت مداوم از گیاه شاهی برداشت نمایید. به این ترتیب میتوانید ۴ تا ۵ مرتبه برداشت داشته باشید و سپس اجازه دهید گیاه رشد خود را کامل کند و به بذر برود تا بتوانید بذرهای آن را گرفته و در فصل بعدی بکارید. شاهی را از طریق ریشه انداختن ساقه گیاه در آب و کاشت آن نیز میتوان کشت کرد.
نحوه کاشت ریحان
ریحان که به عطر و طعم خوشش شناخته شده است از محبوبترین سبزیها در ایران است. ریحان میتواند به راحتی از طریق بذر کشت شود. به جهت گرما دوستی و علاقهمندی به نور، نیاز به دریافت روزانه دستکم ۶ ساعت نور خورشید دارد. ماهانه یک بار مصرف کود ارگانیک موجب تقویت خاک گیاه میشود. به صورت تقریبی هر ۲ روز یک بار آبیاری کفایت میکند اما اگر خاک زودتر خشک شد آبیاری را نیز زودتر انجام دهید. هنگام برداشت تمام برگهای یک شاخه را نچینید و به چند برگ از هر شاخه اکتفا کنید. برگهای جوانتر را بچینید تا برگهای قبلی فرصت رشد بیشتری داشته باشند.
کلام پایانی
اگر هماکنون تصمیم گرفتهاید که اقدام به کاشت سبزی در منزل نمایید خوب است بگوییم که اسفناج، کاهو،جعفری، گشنیز، ترهفرنگی، شلغم و کلم نسبت به سرما مقاومت خوبی دارند. همچنین توجه داشته باشید که بهتر است هنگام خرید خاک، نوع سبزیای که قصد کشت آن را دارید مشخص کنید تا فروشنده خاک مناسب آن سبزی را در اختیار شما بگذارد. کیفیت خاک و ph آن از مولفههای کشت مناسب هستند. گفتنی است برای کشت سبزیجات میتوانید از ترکیب کودهای ویژه سبزیجات به اضافه بستر غیرخاکی پرلیت هم استفاده کنید
شما میتوانید انواع بذر با کیفیت مطلوب را از فروشگاه کشاورزی بهاران تهیه نمایید، همچنین شما را به خواندن مقالات زیر دعوت میکنیم: